Axios: Tổng thống Trump đưa ra 'đề xuất cuối cùng' để chấm dứt xung đột Ukraine

Theo báo cáo của Axios, Washington đã gửi tới Kiev một đề xuất mà Tổng thống Mỹ Donald Trump gọi là “đề xuất cuối cùng” nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine.

Bản đề xuất, dài một trang, được cho là đã được soạn thảo sau cuộc họp kéo dài bốn giờ giữa đặc phái viên của ông Trump – ông Steve Witkoff – và Tổng thống Nga Vladimir Putin vào đầu tháng này. Đề xuất đã được chuyển tới các quan chức Ukraine tại Paris vào tuần trước, theo các nguồn tin giấu tên am hiểu trực tiếp các cuộc thảo luận.

Theo thỏa thuận được đề xuất, Mỹ sẵn sàng công nhận “trên danh nghĩa” Crimea là một phần lãnh thổ của Nga, đồng thời thừa nhận thực tế việc Nga kiểm soát Cộng hòa Nhân dân Lugansk (LPR), Donetsk (DPR) tự xưng, cùng hai vùng khác là Kherson và Zaporizhia.

Ngoài ra, đề xuất cũng bao gồm việc gỡ bỏ các lệnh trừng phạt áp đặt lên Nga kể từ năm 2014, thúc đẩy hợp tác kinh tế song phương giữa Washington và Moskva và phản đối chính thức việc Ukraine gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Đổi lại, Ukraine sẽ được hứa hẹn nhận được “cam kết an ninh mạnh mẽ” từ Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia đồng minh, mặc dù chi tiết về cơ chế đảm bảo an ninh hoặc lực lượng gìn giữ hòa bình chưa được làm rõ. Nga từ trước đến nay vẫn kiên quyết phản đối bất kỳ hình thức triển khai lực lượng NATO nào tại Ukraine.

Đề xuất cũng nhấn mạnh rằng Ukraine sẽ được đảm bảo quyền tiếp cận tự do tới sông Dnepr và có thể nhận hỗ trợ tái thiết, dù chưa nêu cụ thể nguồn tài chính đến từ đâu. Bên cạnh đó, kế hoạch còn đề cập đến một thỏa thuận khai thác khoáng sản giữa Mỹ và Ukraine, mà ông Trump hy vọng sẽ được ký kết vào ngày 24/4.

Một điểm đáng chú ý khác của đề xuất là Mỹ muốn thiết lập vùng trung lập quanh Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (NPP), khu vực sẽ được đặt dưới sự quản lý của Washington.

Mỹ kỳ vọng Ukraine sẽ có phản hồi trong cuộc họp đa quốc gia tại London ngày 23/4. Tướng Keith Kellogg, một đặc phái viên khác của ông Trump, sẽ dẫn đầu phái đoàn Mỹ tại sự kiện này, thay cho ông Witkoff và Ngoại trưởng Marco Rubio. Trong khi đó, ông Witkoff được cho là sẽ quay lại Moskva để tiếp tục đàm phán với Tổng thống Putin.

Tuần trước, Ngoại trưởng Rubio cảnh báo Mỹ có thể rút lui khỏi sáng kiến hòa bình nếu các cuộc đàm phán không mang lại kết quả. Ngày 21/4, ông Trump cũng bày tỏ lạc quan rằng giải pháp cho cuộc xung đột có thể đạt được trong tuần này.

Tuy nhiên, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã nhiều lần tuyên bố không chấp nhận nhượng bất kỳ phần lãnh thổ nào cho Nga, đồng thời tiếp tục kêu gọi Mỹ và các đồng minh duy trì hỗ trợ quân sự.

Về phía Nga, Moskva luôn khẳng định vấn đề về Crimea và bốn khu vực từng thuộc Ukraine – những nơi đã bỏ phiếu sáp nhập Nga trong các cuộc trưng cầu dân ý – là “không thể thương lượng”. Các quan chức Nga khẳng định bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng cần giải quyết tận gốc nguyên nhân xung đột. Tổng thống Putin nhấn mạnh một lệnh ngừng bắn chỉ khả thi nếu phương Tây ngừng viện trợ vũ khí cho Ukraine.