Bình Phước: Phát triển du lịch gắn với giữ gìn văn hóa dân tộc

Năm 2024, du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập đã ghi dấu bước tiến đáng kể. Với hơn 8.500 lượt khách tham quan, tăng 2.500 lượt so với năm 2023, du lịch vườn quốc gia đã trở thành nhịp cầu nối giữa văn hóa truyền thống với hiện đại, mở ra những cơ hội mới cho đồng bào các dân tộc nơi đây.

Tạo cơ hội việc làm, nâng cao thu nhập

Đến với Vườn quốc gia Bù Gia Mập, những nét văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) được khéo léo lồng ghép vào các hoạt động du lịch, tạo nên sức hấp dẫn độc đáo. Thông qua các chương trình giao lưu văn hóa, du khách không chỉ được trải nghiệm những giá trị văn hóa đặc sắc mà còn góp phần mở ra cơ hội việc làm và nâng cao thu nhập cho đồng bào nơi đây.

Sự phát triển của du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập đã tạo ra nhiều cơ hội việc làm cho đồng bào DTTS, đặc biệt là người S’tiêng và M’nông. Hiện nay, vườn quốc gia đã xây dựng và duy trì đội ngũ cộng tác viên gồm 70 người, chủ yếu là đồng bào DTTS địa phương, đảm nhiệm vai trò hướng dẫn du khách và tổ chức các hoạt động văn hóa. Điểu Nhuận, thành viên nhóm biểu diễn nghệ thuật tại vườn quốc gia chia sẻ: “Trước đây, cuộc sống của em khá khó khăn, nhưng từ khi tham gia nhóm cộng đồng văn hóa, em không chỉ có thêm thu nhập mà còn có cơ hội thể hiện bản sắc dân tộc mình. Được múa, được truyền tải văn hóa của người S’tiêng đến du khách, đó là niềm tự hào lớn đối với em”.

Cũng giống Điểu Nhuận, chị Điểu Thị Đêng bày tỏ niềm vui khi gắn bó với các hoạt động du lịch: “Nhờ sự kết nối từ chính quyền địa phương, tôi có cơ hội tham gia các chương trình du lịch cộng đồng. Trước đây, gia đình tôi gặp nhiều khó khăn về kinh tế, nhưng hiện nhờ vào việc phục vụ du khách, thu nhập đã ổn định hơn. Không chỉ vậy, tôi cảm thấy rất vui khi có thể giới thiệu nét đẹp văn hóa của dân tộc mình đến với nhiều người”.

Trước đây, phần lớn đồng bào DTTS tại khu vực Vườn quốc gia Bù Gia Mập chủ yếu sống dựa vào nương rẫy và khai thác tài nguyên rừng. Với sự phát triển của du lịch sinh thái, họ đã có cơ hội tham gia các hoạt động dịch vụ du lịch, từ hướng dẫn viên, biểu diễn nghệ thuật và nấu các món ăn đặc trưng của đồng bào S’tiêng, M’nông đến tổ chức các hoạt động trải nghiệm văn hóa truyền thống. Anh Điểu Thấp, cộng tác viên tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập cho biết: “Du lịch sinh thái đã mang đến cho đồng bào hướng đi mới. Hiện nay, chúng tôi có thể tham gia các hoạt động hướng dẫn du khách, biểu diễn văn hóa, giúp bảo tồn thiên nhiên và phát triển du lịch. Tôi tin rằng, khi càng nhiều người biết đến Vườn quốc gia Bù Gia Mập thì đồng bào sẽ có thêm nhiều cơ hội để ổn định cuộc sống và giữ gìn bản sắc dân tộc”.

Những hoạt động như biểu diễn nhạc cụ truyền thống, múa cồng chiêng hay tổ chức lễ hội đặc trưng không chỉ giúp bảo tồn văn hóa dân tộc mà còn trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn. Thông qua đó, người dân địa phương có thêm nguồn thu nhập ổn định, đồng thời ý thức gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc được nâng cao.

Hướng đi bền vững cho du lịch địa phương

Nhận thấy tiềm năng lớn từ du lịch cộng đồng, Ban Quản lý Vườn quốc gia Bù Gia Mập đã có những chiến lược cụ thể nhằm phát triển theo hướng bền vững. Ông Đỗ Trường Giang, Phó Giám đốc Trung tâm Tuyên truyền, du lịch và cứu hộ, bảo tồn Vườn quốc gia Bù Gia Mập chia sẻ: “Vườn quốc gia Bù Gia Mập đã xây dựng và kết nối các nhóm cộng đồng làm cộng tác viên du lịch để họ tham gia biểu diễn văn hóa nghệ thuật đặc trưng của người S’tiêng, M’nông. Đây không chỉ là cơ hội giúp người dân có việc làm mà còn là cách hiệu quả để bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa các dân tộc”.

Du lịch cộng đồng không chỉ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương mà còn thúc đẩy mô hình du lịch có trách nhiệm, đảm bảo sự phát triển lâu dài và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường tự nhiên.

Từ những kết quả đạt được, có thể thấy rằng, mô hình du lịch cộng đồng tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập không chỉ góp phần phát triển kinh tế mà còn giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và gìn giữ bản sắc văn hóa của đồng bào DTTS. Nhìn về tương lai, du lịch sinh thái kết hợp với sinh kế bền vững tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Với sự hỗ trợ từ các cơ quan chức năng và nỗ lực của cộng đồng địa phương, nơi đây có tiềm năng trở thành mô hình du lịch kiểu mẫu, vừa mang lại lợi ích kinh tế vừa góp phần bảo tồn thiên nhiên và văn hóa.

Bên cạnh duy trì và phát triển các chương trình giao lưu văn hóa, Vườn quốc gia Bù Gia Mập đang hướng tới việc mở rộng thêm hoạt động trải nghiệm hấp dẫn, nhằm mang đến du khách những góc nhìn chân thực và sâu sắc hơn về thiên nhiên cũng như đời sống văn hóa của đồng bào DTTS. Thời gian tới, du khách sẽ có cơ hội tham gia các tour khám phá rừng nguyên sinh, có thể tận mắt chiêm ngưỡng hệ sinh thái đa dạng, tìm hiểu về các loài động, thực vật quý hiếm và hòa mình vào thiên nhiên hoang dã. Song song đó, những hoạt động học cách chế biến ẩm thực dân tộc cũng được triển khai, giúp du khách không chỉ thưởng thức mà còn trực tiếp tham gia quá trình chế biến các món ăn đặc trưng của người S’tiêng, M’nông như canh thụt, cơm lam, rượu cần… Những hoạt động này không chỉ giúp du khách có cơ hội khám phá, trải nghiệm mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo thêm nhiều cơ hội việc làm ổn định cho người dân địa phương.

Du lịch sinh thái tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập đã và đang mang lại những hiệu quả tích cực, góp phần thay đổi đời sống đồng bào DTTS nơi đây. Cùng với đó, những giá trị văn hóa truyền thống được bảo tồn và khéo léo kết hợp với các hoạt động du lịch hiện đại, tạo nên điểm nhấn đặc sắc trong bức tranh phát triển bền vững, mở ra những triển vọng tươi sáng cho du lịch địa phương.