Chăm sóc sức khỏe người bệnh mãn tính

Mùa hè nắng nóng không chỉ gây mệt mỏi, khó chịu cho người bình thường mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro nghiêm trọng đối với những người mắc bệnh mãn tính, như tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD)...

Theo ghi nhận tại Trung tâm Y tế TP Móng Cái, hiện số người mắc các bệnh mãn tính đến khám có xu hướng tăng, mỗi ngày Khoa Khám bệnh của Trung tâm tiếp nhận từ 150-200 bệnh nhân, phần lớn là người cao tuổi có tiền sử bệnh lý tim mạch, đái tháo đường.

Theo bác sĩ CKI Nguyễn Thế Chìu, Trưởng Khoa Khám bệnh của Trung tâm: Người cao tuổi và bệnh nhân mãn tính cần đặc biệt lưu ý trong những ngày nắng nóng kéo dài. Nhiệt độ cao khiến cơ thể mất nước và điện giải, có thể dẫn đến tụt huyết áp hoặc tăng huyết áp đột ngột, làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch, thậm chí đột quỵ; thay đổi lượng đường huyết do chế độ ăn uống và vận động không hợp lý, gây mất nước. Nếu không kiểm soát tốt, dễ dẫn đến tình trạng hạ hoặc tăng đường huyết cấp tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Đặc biệt, người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) thường nhạy cảm với thời tiết. Trong điều kiện oi bức và ô nhiễm, tình trạng khó thở có thể nặng thêm, làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp và suy hô hấp.

Thường xuyên đi khám định kỳ bệnh đái tháo đường tại Trung tâm Y tế TP Móng Cái, bà Vũ Thị Liên (64 tuổi, phường Trà Cổ) chia sẻ: “Trời nắng nóng, tôi thấy người mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt, mồ hôi ra nhiều. Tôi phải uống nước thường xuyên, ăn đúng bữa và uống thuốc theo lời bác sĩ...”.

Ông Nguyễn Văn Hòa (75 tuổi, phường Trần Phú), bệnh nhân tăng huyết áp đang điều trị ngoại trú, cho biết: “Trước kia tôi ít để ý thời tiết, giờ thì chỉ cần trời nóng bức là thấy tim đập nhanh, huyết áp tăng. Tôi phải đo huyết áp sáng, chiều; tránh đi ra ngoài những lúc nắng gắt”.

Ngoài các nguy cơ do thời tiết, việc sử dụng thuốc điều trị trong mùa hè cũng cần được theo dõi kỹ lưỡng. Bác sĩ Chìu cho biết: “Một số loại thuốc như thuốc lợi tiểu có thể làm tăng nguy cơ mất nước ở người tăng huyết áp; thuốc hạ đường huyết có thể gây tụt đường nếu người bệnh ăn uống kém hay vận động nhiều”.

Nhiệt độ cao cũng ảnh hưởng đến việc bảo quản thuốc. Nhiều loại thuốc, đặc biệt là insulin, nếu không được bảo quản đúng cách sẽ dễ bị hỏng, mất tác dụng. Do đó người bệnh không nên tự ý điều chỉnh liều thuốc mà cần có sự tư vấn của bác sĩ chuyên môn.

Để chăm sóc người bệnh mãn tính tại nhà hiệu quả trong mùa hè, bác sĩ Chìu khuyến cáo nên đảm bảo cung cấp đủ nước cho cơ thể, kể cả khi không cảm thấy khát. Nên hạn chế dùng các loại nước có cồn, gas hoặc chứa caffeine. Chế độ ăn cần đầy đủ dinh dưỡng, tăng cường rau xanh, trái cây tươi và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

Người bệnh nên tránh ra ngoài trời vào các khung giờ nắng gắt (từ 10 giờ đến 16 giờ), ưu tiên ở trong nhà thoáng mát, sử dụng quạt hoặc máy lạnh hợp lý. Trang phục nên chọn loại thoáng khí, dễ thấm mồ hôi. Theo dõi các chỉ số sức khỏe như huyết áp, đường huyết, nhịp thở, cân nặng là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm các bất thường.

Với những người bệnh cao tuổi hoặc không có khả năng tự chăm sóc, người thân cần thường xuyên nhắc nhở uống nước, uống thuốc đúng giờ và theo dõi sát các biểu hiện sức khỏe. Bác sĩ Chìu cũng lưu ý người bệnh nên duy trì thói quen tái khám định kỳ, không nên chủ quan dù đang trong thời gian nghỉ hè hay điều kiện thời tiết nắng nóng.

Những năm gần đây, thời tiết nắng nóng ngày càng kéo dài và gay gắt hơn. Vì vậy việc chăm sóc sức khỏe cho người mắc bệnh mãn tính trong mùa hè cần trở thành thói quen hằng ngày. Nếu người bệnh, gia đình và nhân viên y tế cùng quan tâm đúng cách, những tác động xấu do nắng nóng hoàn toàn có thể được phòng tránh và kiểm soát tốt.