Chấn chỉnh, siết chặt công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, hàng nhái

Sáng 14/5, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đầu năm 2025 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới. Đồng chủ trì có Phó Thủ tướng Chính phủ Bùi Thanh Sơn, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia); cùng dự có lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương là thành viên Ban Chỉ đạo.

Phát biểu ý kiến khai mạc cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, thời gian qua, các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng có nhiều cố gắng trong công tác "chỉ bàn làm, không bàn lùi", chống gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhái… Kết quả đã đóng góp nhất định chung trong phát triển đất nước, nhất là kiểm soát tình hình hàng hóa liên quan bảo vệ sức khỏe, tính mạng của nhân dân, bảo vệ bình yên an ninh trật tự.

Tuy nhiên, tình hình gần đây diễn biến phức tạp: buôn lậu qua biên giới, hàng giả phức tạp; nhiều vụ án nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng liên quan hàng giả xảy ra trên nhiều tỉnh, thành phố, nhất là liên quan các loại thực phẩm giả, thuốc giả… gây hoang mang, lo lắng trong dư luận nhân dân. Điều này đặt ra yêu cầu chúng ta phải có giải pháp hiệu quả trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả bởi tình trạng này tiếp diễn sẽ tác động tiêu cực an ninh trật tự, ổn định tình hình, sức khỏe nhân dân, thất thu ngân sách cũng như nhiều mặt khác.

Theo Thủ tướng, các cơ quan, địa phương liên quan đã buông lỏng công tác quản lý thời gian qua. Chúng ta có các cơ quan chức năng, các bộ quản lý, các địa phương vậy mà vẫn có tình trạng trên xảy ra, các đối tượng có cả cơ sở sản xuất, kho hàng với khối lượng lớn cho đến khi lực lượng Công an khởi tố các vụ án, bắt tạm giam các đối tượng. Rõ ràng là chúng ta đã buông lỏng quản lý, do đó phải tìm ra nguyên nhân, trách nhiệm của các cơ quan chức năng, phải có tập thể, cá nhân chịu trách nhiệm.

Do đó, cuộc họp này, các bộ, ngành liên quan kiểm điểm, đánh giá, nhận định, xác định rõ trách nhiệm, trên cơ sở đó có Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ chấn chỉnh công tác này. Theo Thủ tướng, thực phẩm giả, thuốc giả… rất nguy hiểm. Nếu hàng giả, hàng nhái, hàng lậu cứ tuồn vào trong nước, trốn thuế thì hậu quả khôn lường nhiều mặt.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính, Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia báo cáo tình hình này, phải chỉ rõ nguyên nhân từ đâu? Trách nhiệm thuộc về ai? Phải chăng là chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ? Việc buôn lậu khối lượng lớn, những kho hàng giả, hàng lậu lớn ngang nhiên tồn tại mà địa phương không biết?

Thời gian tới, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chức năng, địa phương, lực lượng liên quan phải tổ chức thực hiện, phân định trách nhiệm, tránh chồng chéo, bỏ sót… Từ đó phải có Chỉ thị liên quan công tác này, sớm tổ chức quán triệt công tác này trên toàn quốc; phải kiểm điểm trách nhiệm các bộ, ngành, địa phương xử lý trách nhiệm cán bộ liên quan.

Thủ tướng yêu cầu tập trung đánh giá tình hình, nguyên nhân; công tác tổ chức, có gì chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ không? Các văn bản quy phạm pháp luật đã đầy đủ chưa? Chưa đầy đủ thì ai làm, ai phải hoàn thiện? Sự phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, lực lượng để nhanh chóng ngăn chặn, chấm dứt tình trạng này vì còn liên quan xuất xứ hàng hóa. Vấn đề là sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan lãnh đạo, cơ quan thực thi, các bộ, ngành, địa phương… rất nhiều vấn đề đặt ra. Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh phải có giải pháp khắc phục tình trạng này. Đây là vấn đề rất lớn, không đơn giản. Chúng ta phải đề ra biện pháp làm ngay trước mắt và lâu dài để tạo sự yên tâm cho nhân dân, nhất là tình trạng buôn lậu, trốn thuế, thao túng, găm hàng, đội giá…

Theo Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, 4 tháng đầu năm 2025, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý hơn 34.000 vụ việc vi phạm, trong đó: hơn 8.200 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; hơn 25.100 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; hơn 1.100 vụ hàng giả, vi phạm sử hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách nhà nước hơn 4.897 tỷ đồng; khởi tố hình sự gần 1.400 vụ, hơn 2.100 đối tượng.

Bộ Tài chính: ngành Hải quan chủ trì, phối hợp các lực lượng bắt giữ hơn 5.200 vụ, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính đạt trên 10.000 tỷ đồng, thu ngân sách nhà nước đạt trên 347 tỷ đồng; ngành Thuế phát hiện, xử lý hơn 19.000 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế, tổng số tiền nộp vào ngân sách nhà nước hơn 4.000 tỷ đồng.

Bộ Công thương: lực lượng Quản lý thị trường kiểm tra hơn 6.500 vụ, phát hiện, xử lý hơn 5.800 vụ vi phạm; thu nộp ngân sách trên 93 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 43 vụ có dấu hiệu hình sự.

Bộ Quốc phòng: lực lượng Bộ đội Biên phòng chủ trì bắt giữ hơn 400 vụ, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 8 tỷ đồng; lực lượng Cảnh sát biển phát hiện, bắt giữ, xử lý 134 vụ, trị giá hàng hóa tạm giữ ước tính trên 8 tỷ đồng.

Bộ Công an: lực lượng Công an điều tra, xử lý 1.400 vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; đã khởi tố trên 1.200 vụ, hơn 2.000 bị can; tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước trên 134 tỷ đồng.

Theo đánh giá, Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, tỉnh, thành phố đã làm tốt công tác lãnh đạo, chỉ đạo và quán triệt, yêu cầu các đơn vị, lực lượng thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; chủ động xây dựng kế hoạch chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả năm 2025, chỉ đạo các lực lượng chức năng xây dựng kế hoạch phù hợp với tình hình địa bàn, đơn vị, địa phương mình để triển khai thực hiện đạt hiệu quả.

Các lực lượng chức năng tích cực, chủ động tiến hành biện pháp nghiệp vụ, kịp thời phát hiện, đấu tranh, ngăn chặn, bắt giữ và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới đúng theo thẩm quyền, góp phần ổn định thị trường, bảo vệ quyền, lợi ích của doanh nghiệp, người tiêu dùng, bảo đảm an ninh trật tự, phục vụ phát triển kinh tế xã hội đất nước.

Công tác trao đổi, chia sẻ thông tin, phối hợp tổ chức đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả giữa Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, tỉnh, thành phố đạt hiệu quả cao; nhiều vụ việc vi phạm lớn đã được phối hợp phát hiện, bắt giữ, xử lý theo quy định của pháp luật; không phát sinh điểm nóng về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; công tác thông tin, tuyên truyền chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các phương tiện thông tin được lan tỏa rộng rãi đến nhiều lĩnh vực, địa bàn, đối tượng…

Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia xác định một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới như sau:

Tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Xây dựng các chương trình, kế hoạch, giải pháp trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả phù hợp diễn biến tình hình địa bàn và yêu cầu nhiệm vụ; đặc biệt tập trung đấu tranh, ngăn chặn hiệu quả các hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy, buôn lậu, vận chuyển trái phép vàng, ngoại tệ, hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam để xuất khẩu đi các nước khác; sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng xâm phạm sở hữu trí tuệ.

Các bộ, ngành theo chức năng rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định liên quan đến công tác chống hàng giả, hàng kém chất lượng, kịp thời đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập, tạo hành lang pháp lý nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Các lực lượng chức năng đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; tăng cường kết nối, chia sẻ, cung cấp thông tin; triển khai và nâng cao hiệu quả các đường dây nóng, bảo đảm thu thập, xử lý kịp thời tin báo từ quần chúng nhân dân.

Tăng cường kiểm tra, giám sát của các bộ, ngành đối với công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả và lực lượng thực thi nhiệm vụ. Gắn trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh các cá nhân tiếp tay, bảo kê, bao che cho hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Kiện toàn Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương; sửa đổi quyết định, quy chế quy định hoạt động của Ban Chỉ đạo 389 các cấp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; chủ động thành lập các đoàn liên ngành kiểm tra, giám sát việc chấp hành các quy định pháp luật của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các đối tượng có hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.