Công bố quyết định về đặc xá năm 2025 của Chủ tịch nước

Sáng nay, 4/3, tại Hà Nội, Văn phòng Chủ tịch nước phối hợp với Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Tòa án nhân dân tối cao tổ chức họp báo công bố Quyết định 266 về đặc xá năm 2025 của Chủ tịch nước.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà, Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công An, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Nguyễn Trí Tuệ đồng chủ trì họp báo.

Theo Quyết định 266 ban hành ngày 3/3, việc đặc xá tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời gian, tù chung thân được thực hiện nhân dịp 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/2025). Thời gian đã chấp hành án phạt tù để xét đặc xá tính đến ngày 30/4/2025.

Phát biểu tại họp báo, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà cho biết, từ năm 2009 đến nay, Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam đã tiến hành 10 đợt đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước, đặc xá cho gần 100.000 phạm nhân có quá trình cải tạo, lao động, học tập tốt trở về với cộng đồng, xã hội. Kết quả các đợt đặc xá đã bảo đảm các yêu cầu chính trị, pháp luật, đối ngoại được nhân dân trong nước đồng tình và dư luận quốc tế đánh giá cao; tiếp tục khẳng định chủ trương, chính sách nhất quán của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người một cách công bằng, bình đẳng cho tất cả mọi công dân, kể cả những người đang chấp hành án phạt tù.

Bằng các quyết định đặc xá của Chủ tịch nước, hàng chục nghìn người đã hưởng niềm vui được khoan hồng, trở về đoàn tụ với gia đình, sẵn sàng làm lại cuộc đời, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước nói. Phần lớn người được đặc xá đã trở về nơi cư trú, ổn định cuộc sống, làm ăn lương thiện, tỉ lệ người được đặc xá tái phạm tội rất thấp. Đó chính là dấu ấn nhân văn lớn nhất của chủ trương đặc xá, phản ánh rõ nhất ưu tiên bảo đảm và thúc đẩy quyền con người trong mọi chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước CHXHCN Việt Nam.

Điểm mới của quyết định đặc xá

Trả lời câu hỏi của báo chí liên quan đến số lần đặc xác năm 2025, Trung tướng Lê Văn Tuyến, Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, đặc xá là chính sách khoan hồng đặc biệt của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, do Chủ tịch nước quyết định. Việc quyết định có 1 hay 2 đợt đặc xá, do Chủ tịch nước quyết định. Trước mắt, trong dịp 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/2025), Chủ tịch nước đã có Quyết định số 266/2025/QĐ-CTN về đặc xá năm 2025.

Tính đến ngày 31/1/2025, có 197.158 phạm nhân đang chấp hành án tại các trại giam, nhà tạm giữ của công an các đơn vị, địa phương. Căn cứ vào điều kiện trong Quyết định của Chủ tịch nước, Hội đồng đặc xá Trung ương giao cho các cơ quan chức năng tiến hành rà soát, những trường hợp đủ điều kiện theo quy định sẽ báo cáo Hội đồng đặc xá các cấp xem xét, quyết định số liệu cụ thể.

Thông tin về các điểm mới trong Quyết định đặc xá năm 2025, Trung tướng Lê Văn Tuyến nêu rõ thay đổi về thời gian chấp hành án phạt tù. Theo đó, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ điều kiện: đã chấp hành án phạt tù ít nhất một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn (năm 2024 quy định là một phần hai thời gian), đã chấp hành án phạt từ ít nhất 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn (năm 2024 quy định, đã chấp hành án phạt từ ít nhất 15 năm).

Bên cạnh đó, Quyết định nêu rõ, người bị kết án phạt tù có thời hạn đã chấp hành ít nhất một phần tư thời gian (năm 2024 là một phần ba thời gian) và người bị kết án phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời gian đã chấp hành ít nhất 12 năm (năm 2024 là đã chấp hành ít nhất 13 năm)... cũng được đề nghị đặc xá khi: Đã lập công lớn trong thời gian chấp hành án phạt tù; người có công với cách mạng; người đang mắc bệnh hiểm nghèo, ốm đau thường xuyên; người đủ 70 tuổi trở lên; người có hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn và bản thân là lao động duy nhất trong gia đình...

"Việc mở rộng chính sách đối với những người được đặc xá năm nay thể hiện chính sách khoan hồng của Nhà nước, đồng thời ghi nhận kết quả trong công tác cải tạo, giáo dục phạm nhân của lực lượng công an nhân dân. Căn cứ vào kết quả đặc xá các đợt trước đây, những người được đặc xá về đã chấp hành rất tốt chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tỷ lệ tái phạm rất thấp. Đây cũng là một trong những điểm ưu tiên, năm nay mở rộng chính sách", Thứ trưởng Bộ Công an nói.

Liên quan đến điều kiện đặc xá cho phạm nhân là người nước ngoài, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết, điều kiện xét đặc xá đối với phạm nhân là người Việt Nam và phạm nhân là người nước ngoài là như nhau.

"Nguyên tắc căn bản của quá trình xét, quyết định đặc xá là không có sự phân biệt đối xử giữa phạm nhân quốc tịch Việt Nam và phạm nhân quốc tịch nước ngoài", Thứ trưởng Bộ Ngoại giao nhấn mạnh.

Điều kiện được đặc xá

Về điều kiện được đề nghị đặc xá, người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người bị kết án tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn được đề nghị đặc xá phải có đủ các điều kiện sau đây:

- Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt và được xếp loại chấp hành án phạt tù khá hoặc tốt theo quy định của pháp luật về thi hành án hình sự.

- Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là một phần ba thời gian đối với trường hợp bị phạt tù có thời hạn, nếu trước đó đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

- Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 14 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

- Người bị kết án về tội phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế - xã hội; tội phá hoại chính sách đoàn kết; tội tổ chức, cưỡng ép, xúi giục người khác trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân; tội trốn đi nước ngoài hoặc trốn ở lại nước ngoài nhằm chống chính quyền nhân dân.

- Đã chấp hành án phạt tù ít nhất là 17 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn, nếu sau khi đã được giảm xuống tù có thời hạn mà tiếp tục được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù thì thời hạn được giảm sau đó không được tính vào thời gian đã chấp hành án phạt tù.

- Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là phạt tiền, đã nộp án phí.

- Đã thi hành xong nghĩa vụ trả lại tài sản, bồi thường thiệt hại, nghĩa vụ dân sự khác đối với người bị kết án phạt tù về các tội phạm tham nhũng...