Công ty Trung Quốc gây chấn động với loại thuốc mới điều trị ung thư phổi

Nếu trong lĩnh vực AI, công ty DeepSeek của Trung Quốc đã khiến cả thế giới ngạc nhiên khi mang đến đổi mới bất ngờ với mức giá rẻ không thể tin được, thì trong lĩnh vực dược phẩm, một công ty cũng vừa có bước đột phá tương tự.

Theo kênh CNN ngày 25/2, vào tháng 9/2024, Akeso, một công ty công nghệ sinh học Trung Quốc ít người biết đến đã làm xôn xao ngành này với loại thuốc điều trị ung thư phổi mới: Ivonescimab.

Trong một thử nghiệm tại Trung Quốc, loại thuốc mới Ivonescimab đã chứng minh hiệu quả vượt trội so với Keytruda. Keytruda là loại thuốc nổi tiếng do tập đoàn Merck phát triển và đã mang về hơn 130 tỷ USD doanh thu cho tập đoàn này. Merck luôn thống trị trong lĩnh vực sản xuất thuốc điều trị ung thư.

Theo dữ liệu lâm sàng được công bố tại Hội nghị Ung thư Phổi Thế giới, bệnh nhân được điều trị bằng thuốc mới của Akeso đã sống thêm 11,1 tháng rồi khối u mới bắt đầu phát triển trở lại, trong khi con số này của Keytruda chỉ là 5,8 tháng.

Trong suốt vài ngày đầu tháng 9/2024, giá cổ phiếu của Summit Therapeutics, đối tác của Akeso tại Mỹ, đã tăng gấp đôi lên mức cao kỷ lục. Công ty này đã mua bản quyền tiếp thị loại thuốc mới nói trên tại Bắc Mỹ và châu Âu.

Vào thời điểm đó, dù các chuyên gia cho rằng đây là một khoảnh khắc mang tính bước ngoặt đối với các công ty dược phẩm Trung Quốc, nhưng sự kiện hầu như không được chú ý ngoài ngành. Tất cả đã thay đổi sau những thành công của DeepSeek vào đầu năm nay, khi công ty này thu hút chú ý quốc tế với mô hình trí tuệ nhân tạo vượt trội và tạo những tác động toàn cầu ngày càng lớn.

Bà Michelle Xia, Giám đốc điều hành Akeso, nói trong một cuộc phỏng vấn với BiotechTV vào tháng 1: “Chúng tôi tin rằng ngành công nghệ sinh học Trung Quốc sẽ đóng vai trò quan trọng trên toàn cầu. Và chúng tôi sẽ tham gia nhiều hơn nữa”.

Trong một tuyên bố, Akeso cho biết đây là một thời điểm cực kỳ thú vị khi thấy loại thuốc của mình đánh bại Keytruda, loại thuốc bán chạy nhất thế giới.

Akeso nói: “Đổi mới của Akeso xuất phát từ hiểu biết sâu sắc về sinh học bệnh lý và kỹ thuật protein, đồng thời được hưởng lợi từ thời gian phát triển nhanh chóng và nguồn nhân lực chất lượng cao dồi dào tại Trung Quốc”.

Cho đến thập niên 1980, khi Trung Quốc mở cửa nền kinh tế, phần lớn các công ty dược phẩm của nước này là doanh nghiệp nhà nước. Trong suốt phần lớn 40 năm qua, các công ty công nghệ sinh học Trung Quốc chủ yếu sao chép các loại thuốc có sẵn.

Tuy nhiên, trong 10 năm qua, họ đã bắt đầu đổi mới với những loại thuốc tiên tiến có thể cạnh tranh trực tiếp với các sản phẩm phương Tây. Họ cũng đã ký kết các thỏa thuận cấp phép trị giá hàng tỷ USD với các đối tác phương Tây để đưa sản phẩm của mình ra thế giới.

AstraZeneca đã ký hợp đồng trị giá 1,92 tỷ USD với Tập đoàn Dược phẩm CSPC của Trung Quốc vào năm 2024 để phát triển thuốc điều trị bệnh tim mạch. Merck đã ký hợp đồng trị giá 2 tỷ USD với Hansoh Pharmaceutical của Trung Quốc về thuốc giảm cân thử nghiệm.

Bà Rebecca Liang, nhà phân tích dược phẩm tại AB Bernstein, nhận định: “Mọi người đều nhận thấy ngành công nghệ sinh học Trung Quốc phát triển rất nhanh, nhưng rất ít người coi đó là mối đe dọa thực sự đối với các công ty đổi mới hàng đầu của Mỹ. Giờ đây, mối đe dọa đã trở thành hiện thực, vì người ta bắt đầu thấy những loại thuốc thế hệ tiếp theo, giống như một bước nhảy vọt”.

Theo một ghi chú nghiên cứu được HSBC Qianhai Securities công bố vào đầu tháng này, Trung Quốc đang trở thành một trung tâm đổi mới cho toàn bộ ngành công nghệ sinh học, khi số lượng thỏa thuận cấp phép tăng từ chỉ 46 thỏa thuận vào năm 2017 lên hơn 200 vào năm ngoái. Tổng giá trị các thỏa thuận đã tăng từ 4 tỷ USD năm 2017 lên 57 tỷ USD vào năm ngoái.

Dữ liệu từ công ty thông tin thị trường Mergermarket cũng cho thấy, các giao dịch dược phẩm lớn trị giá 50 triệu USD trở lên liên quan đến các công ty Trung Quốc đã tăng gần 30% vào năm 2024 so với năm trước.

Bà Cui Cui, Giám đốc điều hành nghiên cứu y tế của công ty Jefferies, cho rằng khả năng nghiên cứu và hiệu quả phát triển của các công ty công nghệ sinh học Trung Quốc đang bắt kịp, nhờ vào các yếu tố như hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, đầu tư nước ngoài và nguồn nhân lực dồi dào trong nước. Bà nói: “Trước đây, ngành công nghệ sinh học Trung Quốc bị coi là chỉ là những người sao chép, nhưng trong tương lai, ngành này có thể cạnh tranh với các công ty dược phẩm hàng đầu thế giới”.

Thuốc mới của Akeso đã được cơ quan quản lý dược phẩm Trung Quốc phê duyệt cho một số bệnh nhân ung thư phổi. Tuy nhiên, thuốc này vẫn còn vài năm nữa mới được bán tại Mỹ.

Một thử nghiệm toàn cầu sẽ được tiến hành vào cuối năm nay và có thể sẽ chứng minh thêm hiệu quả của thuốc do Akeso sản xuất. Nếu kết quả khả quan, đó sẽ là minh chứng thêm cho những tiến bộ mà Trung Quốc đã đạt được trong phát triển các loại thuốc tiên tiến.