Cuốn sách đặc biệt về vị anh hùng mặc áo blouse trắng

Cuốn sách tranh “Đặng Văn Ngữ - Tận hiến cả cuộc đời” được nhà xuất bản Kim Đồng chính thức giới thiệu đến độc giả nhí.

Cuốn sách được giới thiệu vào đúng dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Thầy thuốc Việt Nam (27.2.1955 - 27.2.2025), khắc họa cuộc đời vị anh hùng mặc áo blouse trắng Đặng Văn Ngữ, người đã tận hiến cho sự nghiệp y học, nghiên cứu thành công và sản xuất thuốc kháng sinh penicillin, góp phần trong việc điều trị cho thương binh và nhân dân trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

Hướng đến lứa tuổi thiếu nhi, cuốn sách “Đặng Văn Ngữ - Tận hiến cả cuộc đời” kể lại cuộc đời của một trong những nhà khoa học tiêu biểu của Việt Nam trong thế kỷ 20 dưới hình thức tranh truyện với ngôn từ dễ hiểu và hình minh họa sống động.

Cuốn sách “Đặng Văn Ngữ - Tận hiến cả cuộc đời” nằm trong bộ sách “Danh nhân khoa học Việt Nam” của nhà xuất bản Kim Đồng. Cuốn sách với lời kể ngắn gọn, súc tích của nhà báo Nguyễn Như Mai cùng tranh minh họa sinh động của họa sĩ Nguyễn Hoàng Tấn, độc giả nhí sẽ dễ dàng dõi theo cuộc đời của bác sĩ Đặng Văn Ngữ như một cuốn phim quay chậm.

Sinh năm 1910 trong một gia đình khá giả ở kinh thành Huế, ít ai biết rằng, thuở nhỏ, cậu bé Đặng Văn Ngữ từng là học sinh lẹt đẹt đứng cuối lớp, nhiều lần thi trượt, đến nỗi cha ông phẫn uất toan quyên sinh. Lúc đó, cậu bé Đặng Văn Ngữ mới bừng tỉnh, chuyên tâm học hành và tiến bộ rõ rệt từng ngày. Những thành tích Đặng Văn Ngữ đạt được trở thành niềm tự hào của cha mẹ và cả gia tộc.

Cậu bé Đặng Văn Ngữ được gửi ra Hà Nội học trường Trung học bảo hộ. Năm 20 tuổi, chàng thanh niên Đặng Văn Ngữ đã thi đỗ cả hai bằng Tú tài bản xứ và Tú tài Tây, nhận học bổng vào thẳng trường Đại học Y Dược Đông Dương.

Năm 1937, Đặng Văn Ngữ tốt nghiệp bác sĩ Y khoa và trở về Huế cưới vợ - vị ái nữ của cụ Tôn Thất Đàn. Giữa lựa chọn ở lại Huế mở bệnh viện tư với việc ở lại trường làm phụ tá với mức trợ cấp ít ỏi, Đặng Văn Ngữ vẫn quyết định đưa vợ ra Hà Nội và về công tác tại trường.

Ông trở thành giảng viên người Việt đầu tiên, kiêm trưởng phòng thí nghiệm ký sinh trùng của Đại học Y Dược. Với 19 công trình khoa học được công bố, ông được xem là “nhà ký sinh trùng học hàng đầu châu Á”.

Thầy giáo trẻ Đặng Văn Ngữ tiếp tục tu nghiệp tại Nhật Bản - đất nước có nhiều thành tựu về ký sinh trùng học thời bấy giờ.

Trong bối cảnh kháng chiến chống Pháp, thuốc men, đặc biệt là kháng sinh chống nhiễm khuẩn vô cùng khan hiếm, chỉ bằng những vật dụng vô cùng thô sơ như ống tre, ống nứa, bác sĩ Đặng Văn Ngữ đã chế tạo được liều penicillin đầu tiên. Từ đây, các chế phẩm penicillin đã được sản xuất và chuyển ra tiền tuyến, kịp thời cứu chữa các thương binh Việt Nam.

Sau ngày Giải phóng, Giáo sư Đặng Văn Ngữ trở thành người sáng lập và là Viện trưởng đầu tiên của Viện Sốt rét, Ký sinh trùng và Côn trùng Việt Nam. Ông cùng đồng nghiệp đã nghiên cứu kết hợp nhiều biện pháp phòng chống bệnh sốt rét và cuối cùng đã khống chế được ở miền Bắc.

Tại chiến trường miền Nam, bệnh sốt rét vẫn hành hạ chiến sĩ ta không kém gì bom đạn Mỹ. Giáo sư Đặng Văn Ngữ lãnh đạo một đoàn cán bộ của Viện vượt Trường Sơn vào miền Tây Thừa Thiên, lập trạm nghiên cứu tìm vaccine chống sốt rét ngay tại chỗ.

Công việc vừa bắt đầu thì một trận bom B52 rải thảm của Mỹ làm cả trạm hy sinh. Đó là ngày 1.4.1967, khi ấy, Giáo sư Đặng Văn Ngữ mới 57 tuổi...