Cựu tổng thống Philippines Duterte bị bắt

Cựu tổng thống Philippines Rodrigo Duterte bị bắt sáng 11/3, ngay sau khi vừa đặt chân xuống sân bay quốc tế Ninoy Aquino ở Manila. Phủ Tổng thống Philippines cho hay cảnh sát nước này thực thi lệnh bắt do Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) phát ra với ông Duterte liên quan đến chiến dịch chống ma túy của ông khi còn đương nhiệm.

Ông Duterte, 79 tuổi, từ đặc khu Hong Kong trở về Manila sáng sớm 11/3 trên chuyến bay CX907 của hãng Cathay Pacific. Khi ông vừa bước ra khỏi Cổng 116 tại sân bay, các sĩ quan, quan chức Bộ Tư pháp, Cục Điều tra Tội phạm (CIDG) và các thành viên ICC đã chờ sẵn.

Khi các sĩ quan đọc lệnh bắt, ông Duterte nói "các ông sẽ phải giết tôi", nhưng cựu tổng thống sau đó đi theo họ mà không chống cự. Cảnh sát áp giải ông sang nhà ga khác. Một nguồn tin cho hay ông sẽ bị đưa về Camp Crame, tổng hành dinh của Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Philippines.

Một số thông tin cho hay Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) đã phát Thông báo Đỏ với ông Duterte. Thông báo Đỏ của Interpol là cảnh báo được gửi tới các cơ quan hành pháp trên thế giới rằng ông Duterte đang bị phát lệnh bắt để phục vụ quá trình truy tố.

"Sáng sớm nay, Interpol văn phòng Manila đã nhận được văn bản lệnh bắt chính thức từ ICC với cựu tổng thống vì tội ác chống lại loài người", Phủ Tổng thống Philippines ra tuyên bố cho biết. "Ông ấy đang bị giới chức giam và có sức khỏe tốt".

Cựu luật sư của ông Duterte nói rằng lệnh bắt này là "bất hợp pháp" và cựu tổng thống không có đại diện pháp lý vào thời điểm bị bắt.

Trong nhiệm kỳ tổng thống 2016-2022, ông Duterte đã phát động cuộc chiến chống ma túy, cho phép cảnh sát bắn chết các nghi phạm ma túy ngay tại chỗ mà không cần qua xét xử. Cảnh sát cho biết chiến dịch đã khiến hơn 6.000 người thiệt mạng, nhưng các nhóm nhân quyền ước tính con số thực tế lên tới hàng chục nghìn người.

ICC đã mở cuộc điều tra những cáo buộc cho rằng chiến dịch chống ma túy mà ông Duterte phát động là "tội ác chống lại loài người".

Philippines rút khỏi ICC vào năm 2019 theo chỉ thị của ông Duterte. Văn phòng Tổng thống Marcos Jr. hồi tháng 11/2024 cho biết họ sẵn lòng cân nhắc khả năng giao nộp cựu tổng thống Duterte nếu ICC chuyển quy trình sang Interpol, cơ quan có thể phát cảnh báo đỏ cho chính quyền Philippines.

Trong phiên điều trần của quốc hội năm ngoái về cuộc chiến chống ma túy, Duterte cho biết ông không sợ ICC và yêu cầu cơ quan này "nhanh chóng" điều tra.

Phát biểu trong sự kiện tại Hong Kong ngày 10/3, ông Duterte nói sẽ chấp nhận nếu ICC phát lệnh bắt. "Nếu đây thực sự là số phận của tôi, thì không sao cả, tôi sẽ chấp nhận. Họ có thể bắt và bỏ tù tôi", cựu tổng thống Philippines cho hay.

"Trong lúc tại nhiệm, tôi đã làm mọi thứ vì sự ổn định và cuộc sống yên bình cho người dân Philippines", ông Duterte nói thêm. "Tại sao tôi phải làm như vậy? Vì bản thân, gia đình tôi sao? Thật ra đó là vì các bạn, con cái các bạn và đất nước chúng ta".