Điện thoại ngày nay 'quyền lực' đến mức nào?

Không chỉ để gọi điện hay nhắn tin, điện thoại thông minh ngày nay có thể điều khiển nhà cửa, thanh toán, làm việc và kết nối xã hội. Nó đang dần trở thành trung tâm của cuộc sống hiện đại.

Khi Steve Jobs giới thiệu chiếc iPhone đầu tiên năm 2007, nhiều người chưa hình dung được viễn cảnh một thiết bị nhỏ gọn sẽ điều khiển cả thế giới công nghệ cá nhân. Sau gần hai thập kỷ, điều đó không còn là viễn cảnh, mà là hiện thực mỗi người đang sống trong lòng bàn tay.

Điện thoại thông minh đã vượt xa vai trò liên lạc. Nó có thể thay thế thẻ ngân hàng, điều khiển TV, trở thành văn phòng di động, camera an ninh, thiết bị chơi game, công cụ giải trí, bản đồ và lịch trình cá nhân.

Sự hội tụ của kết nối băng thông cao, điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo và hệ sinh thái ứng dụng biến smartphone thành bảng điều khiển trung tâm của đời sống số và cả những thói quen ít được nhận ra.

Điện thoại thông minh đang điều khiển cả hệ sinh thái số

Một trong những thay đổi nền tảng đưa điện thoại trở thành thiết bị điều khiển chính là sự phát triển mạnh mẽ của Internet of Things (IoT). Các thiết bị điện tử trong nhà từ đèn, máy lạnh, máy lọc không khí đến cửa cuốn, camera, loa thông minh đều có khả năng kết nối mạng và nhận lệnh từ điện thoại.

Các nền tảng như Apple HomeKit, Google Home hay SmartThings cho phép điều phối toàn bộ căn hộ thông qua ứng dụng trên màn hình cảm ứng.

Các thiết bị đeo thông minh như đồng hồ, vòng tay theo dõi sức khỏe, tai nghe không dây cũng hoạt động như phần mở rộng của điện thoại. Một chiếc smartwatch hiện nay có thể đo nhịp tim, theo dõi giấc ngủ, cảnh báo stress, đồng bộ lịch trình nhờ dữ liệu từ điện thoại và nền tảng đám mây.

Điện toán đám mây đóng vai trò nền tảng âm thầm phía sau sự "tất cả trong một" của smartphone. Mọi tài liệu, ảnh, video, dự án công việc không cần lưu trữ cục bộ, mà đều có thể truy cập từ xa. Cách tiếp cận này giúp điện thoại trở nên nhẹ, nhanh và liên tục cập nhật, trong khi dữ liệu cá nhân dễ dàng chia sẻ và phục hồi trên mọi thiết bị.

Cuối cùng, không thể không nhắc tới trí tuệ nhân tạo (AI) - yếu tố âm thầm giúp smartphone trở nên thông minh. Nhận diện khuôn mặt để mở khóa, đề xuất video đúng sở thích, nhắc lịch họp đúng giờ, phân loại ảnh theo gương mặt… AI giúp điện thoại hoạt động nhanh, chính xác và cá nhân hóa hơn.

Thiết bị cá nhân hay "bộ điều khiển hành vi"?

Mỗi ngày, hàng trăm tác vụ được xử lý qua điện thoại thông minh: Làm việc, đặt xe, tra cứu, gửi báo cáo, kiểm tra camera, mua hàng, thanh toán, giải trí, đặt vé... tất cả tích hợp trong một màn hình duy nhất.

Nhiều lĩnh vực đã dịch chuyển hoàn toàn khỏi nền tảng web truyền thống để ưu tiên trải nghiệm trên ứng dụng di động. Ngân hàng số, giáo dục trực tuyến, mạng xã hội, video giải trí đều được tối ưu cho smartphone. Một bộ phận người dùng trẻ hiện nay không còn nhu cầu sử dụng laptop vì đã có thể thực hiện hầu hết tác vụ cá nhân và chuyên môn chỉ bằng điện thoại.

Tuy nhiên theo ghi nhận của Tuổi Trẻ Online, sự tiện lợi này sẽ đi kèm với hệ lụy là điện thoại không chỉ là công cụ phục vụ mà dần trở thành nhân tố điều hướng hành vi. Các thuật toán cá nhân hóa được thiết kế để giữ người dùng trên nền tảng càng lâu càng tốt. Thông báo đẩy, giao diện cuộn vô tận, gợi ý liên tục... tất cả đều nhằm tối đa hóa tương tác, kéo dài thời lượng sử dụng và thu thập thêm dữ liệu hành vi.

Do vậy, sử dụng điện thoại thông minh nên bắt đầu từ mục đích rõ ràng. Ưu tiên những ứng dụng phục vụ công việc, học tập, sức khỏe thay vì lướt mạng vô thức. Tắt thông báo không cần thiết, đặt giới hạn thời gian dùng mạng xã hội, dành thời gian cho các hoạt động ngoài màn hình... Hãy nhớ, smartphone là công cụ cho bạn, không phải "bộ điều khiển hành vi"!