Điều trị Methadone - Cứu cánh cho người nghiện ma túy

Trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã tích cực triển khai các chương trình điều trị thay thế Methadone nhằm giúp người nghiện các chất dạng thuốc phiện thoát khỏi vòng xoáy của ma túy, hạn chế tình trạng lây lan HIV/AIDS và góp phần đảm bảo an ninh trật tự.

Từ năm 2011, cơ sở điều trị Methadone đầu tiên được triển khai tại TP Cẩm Phả. Đến nay, toàn tỉnh đã có 5 cơ sở điều trị tại Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Đông Triều và Vân Đồn. Với hiệu quả tích cực, số lượng bệnh nhân tăng dần qua các năm, lũy tích bệnh nhân tham gia điều trị tính đến cuối năm 2024 là 2.603 người. Hiện tại, 687 bệnh nhân vẫn đang điều trị, trong đó có 271 người nhiễm HIV, 265 người đang được điều trị ARV.

Hiệu quả của chương trình Methadone không chỉ thể hiện qua những con số, mà còn được chứng minh qua những câu chuyện thay đổi cuộc đời. Tại Khoa Tư vấn và Điều trị nghiện chất (Trung tâm Y tế TP Đông Triều), nhiều bệnh nhân đã tìm lại cuộc sống sau thời gian điều trị kiên trì. Điển hình là anh N.Đ.C (TP Đông Triều) sử dụng ma tuý nhiều năm, đã tự cai nghiện tại nhà nhiều lần nhưng không thành công. Khi tham gia chương trình Methadone, anh đã dần ổn định sức khỏe, tâm lý và tìm được việc làm. Đến nay, anh đã cai nghiện thành công và trở thành một tấm gương sáng cho những người khác.

Một trường hợp khác là bệnh nhân N.T.L, cùng lúc điều trị Methadone, ARV và lao. Thời gian đầu, anh gặp nhiều khó khăn do tác dụng phụ của thuốc, cơ thể suy kiệt. Nhưng với sự hỗ trợ tận tình của các y bác sĩ, sau 6 tháng, anh đã hồi phục, khỏi bệnh lao, ARV ổn định và dần giảm liều Methadone, tiến tới việc cai nghiện hoàn toàn.

Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thu Trang, Trưởng Khoa Tư vấn và Điều trị nghiện chất (Trung tâm Y tế TP Đông Triều), đơn vị đang tiếp nhận điều trị Methadone cho 83 bệnh nhân. Khi tham gia điều trị, bệnh nhân cải thiện được sức khỏe, ổn định tâm lý và quan trọng nhất là có cơ hội làm lại cuộc đời. Có những bệnh nhân từng buông xuôi, nhưng nhờ kiên trì điều trị, họ đã tìm được công việc ổn định, thậm chí trở thành người hỗ trợ cho những người nghiện khác. Nếu có sự đồng hành và hỗ trợ đúng cách, người nghiện ma túy hoàn toàn có thể làm lại cuộc đời.

Phương pháp điều trị các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc Methadone giúp cho người nghiện điều trị thành công và tìm lại cho mình con đường mới. Phương pháp này hướng đến việc phục hồi sức khỏe người nghiện dần dần và lâu dài, giảm sử dụng ma túy bất hợp pháp; giảm lây nhiễm HIV, viêm gan B, C; giảm tử vong do tiêm chích quá liều; giảm các hành vi tội phạm. Hiệu quả kinh tế đã được nhiều nước nghiên cứu và đưa ra kết luận, chỉ với 1 USD chi cho chương trình Methadone sẽ tiết kiệm được 7 USD chi cho các vấn đề khác phát sinh như các vấn đề về pháp luật, y tế. Trong thời gian điều trị, bệnh nhân đến các cơ sở điều trị uống thuốc hàng ngày dưới sự giám sát của cán bộ y tế, được sống cùng gia đình, được quan tâm, chăm sóc nên sớm hòa nhập cộng đồng. Theo báo cáo của Sở Y tế, tỷ lệ dương tính với Heroin và Methamphetamine ở nhóm điều trị dưới 6 tháng là 25%, ở nhóm trên 6 tháng chỉ còn 1,2%. Quan trọng hơn, các bệnh nhân sau điều trị Methadone ít có nguy cơ tái nghiện và có sự chuyển biến tích cực về sức khỏe thể chất và tinh thần.

Tuy nhiên, chương trình Methadone vẫn đối mặt với thách thức lớn, một số bệnh nhân bỏ điều trị do bị đưa đi cai nghiện bắt buộc hoặc tái nghiện do chưa có sự hỗ trợ sau điều trị. Ngoài ra, xu hướng sử dụng ma túy tổng hợp ngày càng gia tăng khiến việc điều trị Methadone không còn là giải pháp duy nhất.

Để thành công ra khỏi chương trình thì đòi hỏi bệnh nhân tham gia điều trị phải kiên trì, phải đến cơ sở uống thuốc đều đặn, tuân thủ điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ. Đồng thời, các dịch vụ điều trị tiếp tục được đẩy mạnh xã hội hóa, linh hoạt hơn trong cấp phát thuốc và tăng cường tư vấn tâm lý. Quan trọng hơn, cộng đồng cần thay đổi cách nhìn nhận về người nghiện, tạo điều kiện để họ tái hòa nhập.

Điều trị Methadone không chỉ là một phương pháp y tế, mà còn là chìa khóa mở ra một tương lai mới cho những người từng lầm lỡ. Với sự quyết tâm từ các cơ quan chức năng và sự đồng hành của cộng đồng, bất cứ ai cũng có thể vượt qua quá khứ để viết tiếp một cuộc đời mới.