Khán giả Việt Nam và bài toán trả tiền xem World Cup

Ngoài việc chống vi phạm bản quyền, nhà đài Việt Nam cần tìm ra lời giải để người hâm mộ sẵn sàng trả tiền theo dõi World Cup 2026 một cách chính thống.

Cân đối về gói thuê bao và quảng cáo

Lý do lớn nhất khiến một bộ phận khán giả Việt Nam chấp nhận rủi ro khi "xem lậu" bóng đá quốc nói chung và World Cup nói riêng chính là miễn phí.

Thay vì phải trả vài trăm nghìn đồng/tháng, nhiều cổ động viên lựa chọn tiếp cận bằng các nguồn không chính thống trên internet để không phải trả bất cứ khoản phí nào.

Đây là yếu tố tiên quyết khiến các nhà đài Việt Nam luôn bất lợi so với các nguồn "lậu" trên internet. Bởi, một bên phải trả khoản phí rất cao để có được bản quyền phát sóng World Cup, EURO, Ngoại hạng Anh tại lãnh thổ Việt Nam. Phía còn lại thì sử dụng thủ thuật để lấy nguồn phát sóng trận đấu ở nước ngoài và trình chiếu qua internet.

Trước tình hình trên, ngoài các biện pháp nghiệp vụ ngăn chặn nguồn vi phạm bản quyền, các nhà đài Việt Nam cũng phải tính đến các phương án về nguồn thu.

Việc phối hợp với các mạnh thường quân, mời chào quảng cáo… là phương án thường thấy khi nhà đài tìm cách mua bản quyền phát sóng giải thế giới. Đơn cử như tại World Cup 2022, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) đã nhờ đến sự trợ giúp của 2 tập đoàn và 4 ngân hàng trong việc mua bản quyền phát sóng với mức giá lên đến 15 triệu USD.

Cũng tại giải đấu này, Trung tâm Quảng cáo và Dịch vụ Truyền hình cũng phải tích cực hoạt động để đảm bảo lợi nhuận. Được biết, riêng với chung kết World Cup 2022, doanh nghiệp phải trả số tiền 400 triệu đồng cho 10 giây quảng cáo và 800 triệu đồng cho 30 giây. Như vậy, mỗi phút quảng cáo ở trận chung kết sẽ mang lại cho VTV từ 1,5 đến 2,5 tỉ đồng.

Bên cạnh đó, phần bình luận và lễ bế mạc của World Cup 2022 cũng có giá bán cao, từ 375 triệu đồng đến 750 triệu đồng với thời lượng từ 10 giây và 30 giây. Trong khi đó, các trận đấu tại vòng bảng có mức giá 10 giây là 100 triệu đồng, 15 giây là 120 triệu đồng, 20 giây là 150 triệu đồng và 30 giây là 200 triệu đồng.

2 năm sau tại EURO 2024, Viettel là đơn vị sở hữu bản quyền phát sóng giải. Đơn vị này quảng bá gói cước xem EURO cả tháng chỉ 20.000 đồng/tháng để xem EURO không tốn dung lượng, quảng cáo kèm theo 150 kênh truyền hình độ nét cao. Bên cạnh đó, Viettel cũng quảng bá việc khán giả có thể xem miễn phí EURO 2024 tại 2 nền tảng kênh thuộc hệ thống TV360.

Ngoài nguồn thu nhỏ đến từ gói cước kể trên, đơn vị truyền thông này hiển nhiên muốn thu hút người dùng nhận diện nhiều hơn về các kênh TV360 do đơn vị này sản xuất. Lượng thuê bao cũng là điều mà Viettel quan tâm, nhằm phát triển tiếp nối hậu EURO 2024 mà nhà đài nắm bản quyền.

Chú trọng cách tiếp cận, chất lượng bình luận

Một lý do khác mà một bộ phận khán giả lựa chọn nguồn không chính thống khi xem World Cup hay EURO là tính tức thời và tương tác. Khác với cách xem truyền thống qua truyền hình như trước đây, người hâm mộ muốn tiếp cận một trận đấu bằng các phương tiện di động (laptop, điện thoại, máy tính bảng).

Ngoài ra, việc tương tác trực tiếp thông qua bình luận khi theo dõi trận đấu cũng là điều khiến khán giả hào hứng khi lựa chọn hình thức “xem lậu” này.

Căn cứ từ điều này, các nhà đài Việt Nam phần nào đó đã tích cực phát triển nền tảng số khi phát sóng trực tiếp các trận bóng đá. Ngoài nền tảng YouTube (dựa trên căn cứ hợp đồng mua bản quyền với đơn vị phân phối giải đấu), nhà đài Việt Nam cũng tập trung đầu tư, xây dựng hạ tầng đủ mạnh nhằm đưa các trận đấu đa dạng, từ truyền hình truyền thống cho đến nền tảng OTT (dịch vụ cung cấp nội dung số trực tuyến thông qua internet). Điều này giúp người dùng không bị lôi kéo từ các nguồn không chính thống.

Điểm tích cực là trong khoảng 3 năm gần đây, với sự phối hợp đến từ google, các nguồn sở hữu bản quyền phát sóng trận đấu tại Việt Nam như World Cup, EURO, Champions League... luôn được hiển thị ưu tiên trong hạng mục tìm kiếm của khán giả. Nhờ vậy, việc "xem lậu" của cổ động viên cũng từng bước giảm đi.

Các nhà đài như VTV, FPT Play hay TV360 cũng sẵn sàng khai thác trận đấu bằng hai luồng bình luận khác nhau gồm chính thống và cảm xúc. Trong đó, bình luận chính thống phục vụ cho đông đảo người hâm mộ phổ thông, còn dòng bình luận cảm xúc hướng tới đối tượng khán giả thích tương tác trực tiếp, muốn được nghe những chia sẻ theo góc độ giải trí…

Vì thế, đội ngũ bình luận viên hiện tại của các nhà đài cũng được đào tạo và xây dựng theo hai góc độ. Những bình luận viên gạo cội, có thâm niên tiếp tục gắn bó với dòng bình luận chính thống. Trong khi đó, các bình luận viên trẻ tuổi, hoạt bát được chọn lựa phục vụ cho nhóm khán giả năng động trên internet.