“Kỳ họp thứ 9 là dấu mốc lịch sử trong tiến trình đổi mới thể chế”

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV vừa kết thúc với nhiều quyết sách mang tính đột phá, đặt nền móng cho giai đoạn phát triển mới của đất nước. Nhằm làm rõ hơn những dấu ấn quan trọng của Kỳ họp cũng như tác động trực tiếp đến địa phương, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã có cuộc trao đổi với đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh.

- Thưa đại biểu, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV vừa khép lại với nhiều nội dung quan trọng được thông qua. Đại biểu đánh giá như thế nào về những kết quả nổi bật và dấu ấn của kỳ họp lần này, đặc biệt là trong bối cảnh đất nước đang nỗ lực phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội? + Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV là kỳ họp lịch sử, với những quyết định trọng đại, tác động và ảnh hưởng trực tiếp đến toàn hệ thống chính trị, đến từng người dân và toàn xã hội, đặc biệt là 696 đơn vị hành chính cấp huyện và các đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh, cấp xã thực hiện sắp xếp trên cả nước sẽ kết thúc hoạt động từ ngày 1/7/2025. Đây là quyết định lớn, nhận được sự đồng thuận, đồng tình ủng hộ cao của đông đảo các tầng lớp nhân dân, các đại biểu Quốc hội và ngay cả các cấp ủy, chính quyền, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống chính trị. Mặc dù rất lưu luyến, trân trọng vị trí, đóng góp của ĐVHC cấp huyện qua 80 năm qua, Quốc hội và cử tri cả nước luôn ghi nhận và đánh giá cao vai trò lịch sử và sự đóng góp của ĐVHC cấp huyện đã gánh trọng trách lớn lao, hoàn thành xuất sắc, trọn vẹn sứ mệnh lịch sử vẻ vang để tạo nền tảng vững chắc cho đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới.

Kỳ họp là bước đột phá về thể chế để bước vào một kỷ nguyên của hiện đại hóa, số hóa, xanh hóa và phát triển bền vững. Trong đó xem xét, thảo luận, quyết định khối lượng công việc lớn nhất của các kỳ họp Quốc hội từ trước đến nay, với nhiều nội dung đặc biệt quan trọng trên tất cả các lĩnh vực: Lập hiến - lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước, nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng, đặc biệt là về sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước theo hướng "tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát thực tiễn". Với tinh thần làm việc trách nhiệm, tích cực và hiệu quả, Quốc hội đã đạt được những kết quả nổi bật.

Công tác lập pháp, Quốc hội đã thông qua 34 luật và 13 nghị quyết quy phạm pháp luật, cho ý kiến lần đầu đối với 06 dự án luật; đồng thời điều chỉnh thời điểm trình Quốc hội xem xét, thông qua dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch sang kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV để tiếp tục rà soát, nghiên cứu sửa đổi toàn diện. Hoàn thiện hành lang pháp lý cho mô hình tổ chức bộ máy và chính quyền địa phương: Quốc hội thông qua Nghị quyết số 202/2025/QH15 về sắp xếp ĐVHC cấp tỉnh, giảm từ 63 xuống còn 34 ĐVHC; Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành 34 nghị quyết sắp xếp ĐVHC cấp xã trên toàn quốc. Quốc hội thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) với nhiều điểm mới quan trọng về thẩm quyền, tổ chức bộ máy và cơ chế hoạt động của các cấp chính quyền. Thông qua Luật Cán bộ, công chức (sửa đổi) nhằm tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ phù hợp với mô hình mới, đảm bảo sự vận hành ổn định, hiệu quả trong giai đoạn chuyển tiếp… Đây là bước đi mạnh mẽ, quyết liệt và có tầm chiến lược, tạo tiền đề cho việc đổi mới tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị và phục vụ người dân tốt hơn trong giai đoạn phát triển mới.

Các nghị quyết như giảm thuế VAT 2% đến hết 2026, chính sách miễn học phí mầm non 5 tuổi, hay hỗ trợ tháo gỡ khó khăn pháp lý cho doanh nghiệp... đều thể hiện tinh thần đồng hành với người dân và doanh nghiệp phục hồi sản xuất, đảm bảo an sinh xã hội. Thông qua các luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân, khoa học công nghệ - đổi mới sáng tạo, hay các quy định liên quan đến tổ chức bộ máy, tài chính - ngân sách... là cơ sở pháp lý quan trọng cho chuyển đổi số, đổi mới quản trị quốc gia và hội nhập quốc tế.

Quốc hội đã quyết định rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; quyết định ngày bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XVI và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031 vào Chủ nhật ngày 15/3/2026; thành lập Hội đồng bầu cử Quốc gia gồm 19 thành viên, do đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội làm Chủ tịch Hội đồng.

Các ĐBQH đánh giá cao, ghi nhận sự quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp các tầng lớp nhân dân đã hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2024 và những tháng đầu năm 2025. Trong đó, tập trung đẩy mạnh chuyển đổi số và hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia; thúc đẩy giao dịch điện tử, minh bạch thông tin và đơn giản hóa, rút ngắn thủ tục hành chính liên quan đến đất đai. Đẩy mạnh phát triển thị trường trong nước, kích cầu tiêu dùng, đa dạng hóa các kênh phân phối, phát triển mạnh các nền tảng số, thương mại điện tử. Xử lý dứt điểm các dự án, hợp đồng tồn đọng kéo dài, gây lãng phí nguồn lực và cản trở sự phát triển các doanh nghiệp; quyết tâm đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công. Rà soát, hoàn thiện chính sách tín dụng, đa dạng hóa nguồn cung tín dụng, ưu tiên một phần nguồn tín dụng thương mại cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Khẩn trương tái cơ cấu thị trường chứng khoán, phát triển thị trường bảo hiểm…

- Trong chương trình làm việc tại kỳ họp, Quốc hội đã xem xét, thông qua nhiều dự án luật, nghị quyết quan trọng. Đại biểu có thể chia sẻ rõ hơn những nội dung nào sẽ có tác động trực tiếp tới địa phương như Quảng Ninh trong thời gian tới?

+ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV là kỳ họp có quy mô lập pháp lớn nhất từ đầu nhiệm kỳ. Nhiều nội dung trong số này sẽ có tác động trực tiếp đến các địa phương, trong đó có Quảng Ninh - một tỉnh đang tích cực đổi mới mô hình tăng trưởng, cải cách bộ máy và thúc đẩy chuyển đổi số.

Trước hết, việc Quốc hội thông qua Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và Nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023-2030 sẽ đặt nền móng thể chế cho việc xây dựng mô hình chính quyền hai cấp và tổ chức lại bộ máy địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Đây là vấn đề mà Quảng Ninh đang quan tâm triển khai, nhất là trong bối cảnh chuẩn bị các bước tiếp theo cho phương án sáp nhập đơn vị hành chính. Đặc biệt, với các điều kiện về dân số, quy mô kinh tế, trình độ phát triển đô thị và năng lực quản trị địa phương, tỉnh Quảng Ninh đã và đang hội đủ các tiêu chí để trở thành thành phố trực thuộc Trung ương.

Bên cạnh đó, Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi) sẽ tạo điều kiện thuận lợi để địa phương chủ động hơn trong phân bổ nguồn lực, quản lý chi tiêu công, tăng cường tính minh bạch, kỷ luật tài chính - là những yếu tố then chốt để phát triển hạ tầng, đảm bảo an sinh và nâng cao hiệu quả đầu tư công tại tỉnh.

Đặc biệt, Quốc hội đã thông qua Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân và một loạt đạo luật liên quan đến chuyển đổi số, công nghiệp công nghệ số, khoa học và đổi mới sáng tạo, thiết lập khung pháp lý đầy đủ cho quá trình số hóa quản lý nhà nước, hoạt động doanh nghiệp và bảo vệ quyền riêng tư công dân. Đây là bước tiến rất quan trọng đối với Quảng Ninh - một trong những địa phương đi đầu cả nước trong xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số.

Ngoài ra, các nghị quyết về giảm thuế VAT, hỗ trợ giáo dục mầm non, cơ chế xử lý điểm nghẽn pháp lý hay các quyết định về đầu tư công, tài chính - ngân sách, cải cách bộ máy, đều có tác động trực tiếp đến điều hành phát triển kinh tế - xã hội, quản lý nhà nước và nâng cao chất lượng dịch vụ công tại địa phương.

Tôi tin rằng, với sự chủ động của tỉnh trong thể chế hóa và triển khai các chủ trương, chính sách vừa được Quốc hội thông qua, Quảng Ninh sẽ tiếp tục phát huy lợi thế, nâng cao hiệu quả quản trị, tạo chuyển biến rõ nét trong cải cách hành chính, phát triển hạ tầng, thu hút đầu tư và nâng cao chất lượng sống cho nhân dân.

- Sau kỳ họp này, Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ninh sẽ triển khai những nhiệm vụ gì để đưa nội dung kỳ họp đến gần hơn với cử tri và giám sát việc thực hiện các nghị quyết, chính sách mới tại địa phương?

+ Ngay sau Kỳ họp thứ 9, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ninh xác định một số nhiệm vụ trọng tâm nhằm kịp thời truyền tải kết quả kỳ họp đến cử tri và theo dõi, giám sát việc triển khai các chính sách, nghị quyết vừa được Quốc hội thông qua. Trước hết, Đoàn sẽ phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh tổ chức tiếp xúc cử tri sau kỳ họp, bảo đảm đúng tiến độ, nội dung thiết thực, phản ánh đầy đủ các nội dung được Quốc hội xem xét, thông qua. Qua đó, cử tri có thể nắm rõ các chủ trương, chính sách mới, nhất là những vấn đề liên quan trực tiếp đến đời sống, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Bên cạnh số lượng lớn luật, nghị quyết được thông qua, việc thay đổi quy trình lập pháp, rút ngắn thời gian trình, thay đổi chủ thể tiếp thu, chỉnh lý, giải trình, một luật sửa nhiều luật… đòi hỏi việc tăng cường giám sát, khảo sát thực tế việc triển khai, thực hiện tại địa phương cơ sở, mỗi ĐBQH sẽ chủ động nắm tình hình thực tiễn tại địa phương, địa bàn ứng cử; lắng nghe, tiếp thu các khó khăn, vướng mắc, kiến nghị đề xuất để kịp thời chuyển đến Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành để hướng dẫn, tháo gỡ.

Ngoài ra, phối hợp tổ chức các hội nghị phổ biến, tuyên truyền về các nội dung Luật, nghị quyết được thông qua tại kỳ họp, nhất là những chính sách có ảnh hưởng sâu tới đời sống người dân như luật mới, chính sách giáo dục, tài chính, chuyển đổi số… Đoàn ĐBQH tỉnh xác định rõ vai trò là cầu nối giữa cử tri và Quốc hội, nên tất cả hoạt động sau kỳ họp đều hướng đến mục tiêu: Đưa chính sách vào thực tiễn nhanh nhất, gần dân nhất, hiệu quả nhất. Đồng thời Đoàn sẽ tiếp tục triển khai các nội dung khác cho chương trình hoạt động 6 tháng cuối năm và tham gia các hoạt động theo chương trình của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội năm 2025.

- Xin cảm ơn đại biểu!