Mất điện thoại di động, cách nào xử lý những phiền toái phát sinh?

Hiện nay mất điện thoại di động cũng đồng nghĩa với mất quyền truy cập vào nhiều dịch vụ cơ bản, đặc biệt tiềm ẩn rủi ro pháp lý và tài chính. Giải pháp nào cho vấn đề này?

Ngày nay, sự hữu dụng của chiếc điện thoại di động hầu như không còn dừng lại ở chức năng nghe - gọi, mà nó trở thành công cụ kết nối hiệu quả giữa cá nhân và hệ thống pháp luật, tài chính và hành chính.

Nhiều thông tin tích hợp trong chiếc điện thoại

Chỉ trong một thiết bị nhỏ gọn, người dùng có thể thực hiện định danh công dân qua VNeID, ký văn bản điện tử, khai báo cư trú, thanh toán quét mã QR, chuyển khoản, xác thực OTP, lưu trữ hồ sơ y tế và bảo hiểm xã hội…

Điện thoại di động cũng là phương tiện hữu dụng để nhiều người học tập, làm việc từ xa, gọi xe công nghệ, đặt vé máy bay, vào khách sạn, liên hệ với cơ quan chức năng.

Việc nhiều tài sản số và danh tính số được tích hợp trong một thiết bị đã khiến điện thoại di động trở thành "chìa khóa sinh tồn" trong đời sống hiện đại.

Một khi không may bị mất điện thoại di động thì không đơn thuần là mất một tài sản, mà có thể kéo theo hàng loạt phát sinh rắc rối.

Kẻ gian có thể truy cập vào tài khoản ngân hàng, chiếm đoạt tiền trong ví điện tử, đánh cắp danh tính để lừa đảo. Dữ liệu cá nhân, hình ảnh riêng tư có thể bị khai thác hoặc lan truyền…

Trong nhiều tình huống, người mất điện thoại không thể thực hiện nhiều giao dịch, kể cả rút tiền, không nhớ số điện thoại người thân, không có căn cứ xác minh tại cơ quan chức năng.

Đặc biệt, trong các chuyến du lịch, việc mất điện thoại có thể khiến người bị nạn bị "cắt đứt" hoàn toàn khỏi các phương tiện giao tiếp, thanh toán và xác minh nhân thân.

Khi đó, "khủng hoảng" cả về an toàn cá nhân lẫn pháp lý.

Cần khung pháp lý đặc thù cho điện thoại di động

Một số nơi đã tiên phong công nhận vai trò đặc biệt của điện thoại di động trong đời sống số.

Bang California (Mỹ) yêu cầu tích hợp "kill switch" để người dùng có thể khóa và xóa dữ liệu từ xa. Liên minh châu Âu áp dụng tiêu chuẩn GDPR, yêu cầu mã hóa và bảo mật nghiêm ngặt dữ liệu cá nhân.

Singapore sử dụng định danh SingPass, kết hợp sinh trắc học, cho phép vô hiệu hóa quyền truy cập ngay khi thiết bị bị mất.

Từ thực tiễn trong nước và kinh nghiệm của một số quốc gia, thiết nghĩ ở Việt Nam đã đến lúc cần định vị lại điện thoại di động cá nhân trong hệ thống pháp luật như một "tài sản pháp lý đặc biệt".

Theo đó, cần bổ sung vào luật pháp hiện hành để tăng cường bảo vệ pháp lý cho thiết bị tích hợp danh tính số. Tăng khung hình phạt đối với hành vi chiếm đoạt điện thoại có dữ liệu cá nhân và tài chính.

Ngoài ra, cần bắt buộc tích hợp khóa từ xa và mã hóa mặc định trên mọi thiết bị. Áp dụng xác thực đa tầng cho ứng dụng định danh, tài chính, được triển khai trên cơ sở cân nhắc đảm bảo tiện lợi cho người sử dụng.

Đặc biệt, cần thiết lập "quy trình phản ứng liên ngành" khi xảy ra sự cố mất điện thoại di động.

Trong bối cảnh công nghệ số ngày càng "thấm" sâu vào đời sống của mỗi công dân, việc bảo vệ chiếc điện thoại di động không thể xem nhẹ.

Đây không chỉ là bảo vệ tài sản, mà còn là bảo vệ quyền công dân, tài sản số và an toàn pháp lý trong thời đại mới.

Đã có quy định về dữ liệu và bảo vệ dữ liệu cá nhân

Hiện nay tất cả các hãng điện thoại lẫn nhà phát triển hệ điều hành (Apple, Google) đều có tính năng cho phép người dùng kiểm soát dữ liệu từ xa. Tức là khi mất điện thoại, người dùng có thể đăng nhập tài khoản qua web và thực hiện lệnh khóa, hoặc xóa dữ liệu trên điện thoại từ xa.

Tuy nhiên, cách làm trên cũng kèm rủi ro nếu tài khoản online của người dùng không được bảo mật tốt, hoặc bị hack, dẫn đến việc điện thoại có thể bị kẻ xấu kiểm soát từ xa.

Về mặt pháp luật, Việt Nam đã có những quy định liên quan đến dữ liệu và bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong đó có những quy định về bảo vệ dữ liệu người dùng cũng như xử phạt các tổ chức, cá nhân vi phạm.