Mỹ - Nga đạt thỏa thuận về các cuộc đàm phán với Iran

Tổng thống Donald Trump đã tăng cường lệnh trừng phạt đối với Tehran, nhưng cũng bày tỏ sự quan tâm đến một thỏa thuận về chương trình hạt nhân của nước này.

Đài RT dẫn lời Cố vấn chính sách đối ngoại của Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Yury Ushakov cho biết, Washington và Moskva đã quyết định tổ chức các cuộc đàm phán riêng tập trung vào vấn đề Iran trong các cuộc đàm phán cấp cao diễn ra tháng trước tại Riyadh.

Các quan chức cấp cao của Mỹ và Nga đã gặp nhau tại Saudi Arabia vào tháng 2, trong các cuộc đàm phán lớn đầu tiên giữa hai siêu cường kể từ khi xung đột Ukraine leo thang vào năm 2022.

"Chúng tôi đã thảo luận về tình hình xung quanh Iran, đúng vậy. Và chúng tôi đã đồng ý tổ chức các cuộc đàm phán riêng về vấn đề này", ông Ushakov trả lời báo chí ngày 4/3 khi được hỏi về các báo cáo của truyền thông phương Tây về vấn đề này.

Ông cho biết thêm rằng hai bên vẫn chưa thống nhất ngày cụ thể nào cho các cuộc đàm phán như vậy.

Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp đặt các lệnh trừng phạt nặng hơn đối với Iran, quay trở lại chiến dịch "gây sức ép tối đa" đối với Tehran, chỉ vài tuần sau khi Nga và Iran ký một thỏa thuận đối tác chiến lược mang tính bước ngoặt. Sắc lệnh hành pháp của ông Trump nêu rõ rằng Washington sẽ tăng cường các lệnh trừng phạt đối với Iran, nhằm phá vỡ chương trình hạt nhân, chương trình triển khai tên lửa thông thường và mạng lưới các nhóm ủy nhiệm khu vực của nước này. Nhưng đồng thời, ông Trump cũng thể hiện sự quan tâm đến việc xem xét lại thỏa thuận hạt nhân với Tehran.

Năm 2015, Iran đã ký Kế hoạch hành động toàn diện chung với các cường quốc thế giới, đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân của mình để đổi lấy việc nới lỏng lệnh trừng phạt, nhưng ông Trump đã đơn phương rút Mỹ khỏi thỏa thuận này trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình. Để đáp lại, Tehran cũng đã có những bước lùi khỏi thỏa thuận hạt nhân.

Đức, Pháp và Anh đã yêu cầu Iran từ bỏ chương trình hạt nhân của mình trong một thỏa thuận được xem xét lại trong những tháng tới, và đe dọa các lệnh trừng phạt tiếp theo - Đại sứ Anh tại Israel, ông Simon Walters cho biết vào tuần trước.

Trong vài năm qua, Iran bị phương Tây cáo buộc tăng cường sản xuất urani cấp độ tiền vũ khí, điều mà Tehran đã phủ nhận.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran, Esma'eel Baqayi nhấn mạnh trong một cuộc họp báo hôm 3/3 rằng "chương trình hạt nhân của Iran nằm trong khuôn khổ quốc tế", các thỏa thuận và hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân, và Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế có tất cả "các cơ sở cần thiết" để giám sát chương trình này.

Cùng ngày 4/3, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov nói với Bloomberg rằng Nga sẵn sàng làm trung gian cho các cuộc đàm phán giữa Mỹ và Iran, bao gồm cả về chương trình hạt nhân của Tehran và mạng lưới các lực lượng ủy nhiệm khu vực của nước này.

Hãng Bloomberg dẫn các nguồn tin quan chức giấu tên cho biết, Tổng thống Trump đã bày tỏ sự quan tâm đến việc đàm phán với Iran về những vấn đề đó, cả trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Putin vào tháng 2 và thông qua các đại diện tại cuộc họp cấp cao Mỹ - Nga ở Riyadh chỉ vài ngày sau đó.

"Nga tin rằng Mỹ và Iran nên giải quyết mọi vấn đề thông qua đàm phán", ông Peskov nói với Bloomberg khi được hỏi về những cuộc tiếp xúc như vậy.

Ông nói thêm rằng Moskva "sẵn sàng làm mọi thứ trong khả năng của mình để đạt được điều này".

Về phần mình, Bộ Ngoại giao Iran tuyên bố nước này đang xây dựng hệ thống phòng thủ, viện dẫn các mối đe dọa thường xuyên từ đồng minh của Mỹ là Israel.

"Bộ trưởng Ngoại giao của Israel và các quan chức khác liên tục đe dọa Iran bằng hành động quân sự trong khi phương Tây tiếp tục đổ lỗi cho Iran về khả năng phòng thủ của nước này. Điều này thật vô lý", người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baqaei cho biết vào tuần trước. Ông nhấn mạnh rằng vì thế, Iran "có trách nhiệm và cần thiết phải tối đa hóa khả năng phòng thủ của mình".

Một ngày trước đó, Bộ trưởng Ngoại giao Israel, Gideon Saar đã cảnh báo rằng "một lựa chọn quân sự" nên được đưa ra để ngăn chặn khả năng vũ khí hóa chương trình hạt nhân của Tehran.

Israel và phương Tây từ lâu đã coi các hoạt động làm giàu uranium của Iran là một nỗ lực bí mật nhằm phát triển vũ khí hạt nhân – những cáo buộc mà Tehran đã nhiều lần phủ nhận.

Lãnh tụ tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei đã nhấn mạnh rằng các cuộc đàm phán với Mỹ khó có thể mang lại kết quả, viện dẫn thỏa thuận hạt nhân trước đó mà ông Trump đã đơn phương rời bỏ trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình.