Nghiên cứu gây tranh cãi tại Mỹ: Liệu fluor có ảnh hưởng đến IQ ở trẻ em

Một nghiên cứu mới công bố tại Mỹ đã làm dấy lên tranh luận về sự an toàn của fluor trong nước uống, khi liên hệ mức độ tiếp xúc cao với việc giảm chỉ số thông minh (IQ) ở trẻ em.

Nghiên cứu mới được đăng tải ngày 6/1 trên tạp chí uy tín của Hiệp hội y khoa Mỹ (JAMA) đã vấp phải sự phản đối từ một số nhà khoa học, những người chỉ trích phương pháp nghiên cứu, bảo vệ lợi ích đã được chứng minh của fluor đối với sức khỏe răng miệng và cảnh báo rằng kết quả có thể không áp dụng trực tiếp cho mức fluor hóa thông thường tại Mỹ.

Nghiên cứu này được công bố trong bối cảnh Tổng thống đắc cử Donald Trump chuẩn bị nhậm chức. Ông Robert F. Kennedy Jr., người được đề cử làm Bộ trưởng Y tế, là người chỉ trích mạnh mẽ việc sử dụng fluor trong nước uống, vốn hiện cung cấp cho hơn 200 triệu người Mỹ, tương đương gần 2/3 dân số.

Các nhà nghiên cứu từ Viện khoa học sức khỏe môi trường quốc gia (NIEHS) đã xem xét 74 nghiên cứu về mức độ tiếp xúc với fluor và IQ của trẻ em tại 10 quốc gia, bao gồm Canada, Trung Quốc và Ấn Độ.

Theo nhóm nghiên cứu do Kyla Taylor dẫn đầu, có “mối liên hệ thống kê đáng kể” giữa việc tiếp xúc với fluor và chỉ số IQ giảm ở trẻ em. Cụ thể, nghiên cứu ước tính rằng mỗi khi lượng fluor trong nước tiểu tăng thêm 1 mg/L, chỉ số IQ của trẻ giảm trung bình 1,63 điểm.

Tác động thần kinh của fluor ở liều cao đã được biết đến, nhưng tranh cãi nằm ở việc nghiên cứu này gợi ý rằng mức tiếp xúc dưới 1,5 mg/L, mức an toàn do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) quy định, cũng có thể ảnh hưởng đến IQ của trẻ em.

Quan trọng hơn, nghiên cứu không xác định rõ liệu mức fluor thấp hơn 1,5 mg/L có nguy hiểm hay không, dẫn đến câu hỏi liệu mức 0,7 mg/L tại Mỹ có cần điều chỉnh.

Các tác giả thừa nhận rằng “không có đủ dữ liệu để xác định liệu mức 0,7 mg/L fluor trong nước uống có ảnh hưởng đến IQ của trẻ em hay không”.

Steven Levy, thành viên Ủy ban Fluor Quốc gia thuộc Hiệp hội nha khoa Mỹ, bày tỏ lo ngại lớn về phương pháp nghiên cứu. Ông chỉ ra rằng 52 trong số 74 nghiên cứu được xem xét bị đánh giá là “chất lượng thấp” nhưng vẫn được đưa vào phân tích.

Ông Levy cũng cho rằng việc sử dụng mẫu nước tiểu lấy tại một thời điểm thay vì thu thập trong 24 giờ làm giảm độ chính xác, đồng thời nhấn mạnh những thách thức trong việc đánh giá IQ của trẻ nhỏ.

Với nhiều điểm bất định, ông Levy khẳng định trong một bài xã luận đi kèm rằng các chính sách hiện tại “không nên bị ảnh hưởng bởi kết quả của nghiên cứu này”.

Mặt khác, lợi ích của việc fluor hóa nước đã được ghi nhận rõ ràng.

Được giới thiệu tại Mỹ vào năm 1945, fluor trong kem đánh răng nhanh chóng giảm tỷ lệ sâu răng ở trẻ em và tình trạng mất răng ở người lớn, được Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) công nhận là một trong những thành tựu y tế công cộng lớn nhất thế kỷ 20.

Fluor giúp khôi phục khoáng chất mất đi do axit phá hủy men răng, giảm sản xuất axit từ vi khuẩn gây sâu răng và khiến vi khuẩn khó bám vào răng hơn.

Tuy nhiên, với việc kem đánh răng chứa fluor phổ biến từ những năm 1960, một số nghiên cứu cho rằng lợi ích của fluor hóa nước có xu hướng giảm dần.

Những người ủng hộ cho rằng fluor hóa nước giúp giảm chênh lệch về chăm sóc răng miệng giữa các tầng lớp xã hội, trong khi các nhà phê bình cảnh báo rằng fluor có thể gây rủi ro thần kinh lớn hơn cho các cộng đồng dễ bị tổn thương.

“Cần có bằng chứng cụ thể hơn về tác động của việc điều chỉnh mức fluor hoặc dừng các chương trình fluor hóa nước cộng đồng, đặc biệt trong bối cảnh tại Mỹ”, ông Fernando Hugo, Chủ tịch Đại học nha khoa NYU, phát biểu.

Dù gây tranh cãi, nghiên cứu này một lần nữa làm nổi bật câu hỏi về sự cân bằng giữa lợi ích y tế cộng đồng và các rủi ro tiềm ẩn khi sử dụng fluor, đồng thời đặt ra thách thức cho các nhà hoạch định chính sách trong việc điều chỉnh mức fluor hợp lý.