Nhìn lại 14 lô máy bay chiến đấu mới của quân đội Nga năm 2024

Năm 2024, quân đội Nga đưa vào biên chế nhiều lô chiến đấu cơ mới, từ Su-57, Su-35, Su-34 cho đến Su-30SM2.

Năm 2024, ngành công nghiệp hàng không chiến đấu của Nga tiếp tục sản xuất cả máy bay chiến đấu và trực thăng để sử dụng trong nước và xuất khẩu, đồng thời cung cấp dịch vụ sửa chữa, hiện đại hóa và tân trang cho các đội bay hiện có.

Hoạt động trong điều kiện thời chiến từ năm 2022, ngành công nghiệp Nga đã chứng kiến ​​nhu cầu trong nước tăng lên để bù đắp những tổn thất phải chịu ở Ukraine và mở rộng đội bay hiện có.

Nga hiện đang vận hành bốn cơ sở sản xuất máy bay chiến đấu riêng biệt để chế tạo máy bay chiến đấu mới. Tuy nhiên, chỉ có ba trong số các cơ sở này nhận được đơn đặt hàng từ Bộ Quốc phòng Nga cho các máy bay chiến đấu mới. Còn cơ sở thứ tư, nhà máy hàng không Sokol, nơi sản xuất máy bay chiến đấu MiG-29M và MiG-35 để xuất khẩu, đồng thời hiện đại hóa máy bay đánh chặn MiG-31BM và máy bay chiến đấu tấn công MiG-31I để sử dụng trong nước.

Dưới đây là thông tin chi tiết về 14 lô máy bay chiến đấu đã được chuyển giao cho Lực lượng vũ trang Nga năm 2024.

Bàn giao 3 lô Su-57

Các nguồn tin nhà nước Nga đã báo cáo về việc giao 3 lô máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm Su-57 vào năm 2024, bao gồm một lô vào ngày 12/9, một lô vào 11/11 và lô thứ ba vào 23/12. Quy mô của các lô hàng vẫn chưa được biết và không chắc liệu ngành công nghiệp Nga có đạt được mục tiêu đầy tham vọng của mình là tăng 67% sản lượng Su-57 vào năm 2024 (tương đương với 20 máy bay) hay không.

Mặc dù nhà máy Komsomolsk-on-Amur ở Viễn Đông Nga đã mở rộng sản xuất Su-57, nhưng vì nguồn tin nhà nước Nga không xác nhận số lượng, nên có khả năng cao sản lượng không đạt kế hoạch.

Ngày 13/11, Tổng giám đốc điều hành Rosoboronexport, Alexander Mikheyev tiết lộ một hợp đồng xuất khẩu Su-57 đã ký. Nhiều chuyên gia dự đoán nhu cầu nước ngoài tiếp tục tăng sẽ là động lực để Nga đẩy mạnh sản xuất chiếc máy bay này.

So với các máy bay cùng thế hệ, Su-57 đã được thử nghiệm tích cực trong điều kiện chiến đấu thực tế trên chiến trường Ukraine, như chế áp phòng không, không chiến, tấn công tầm xa và thực hiện các nhiệm vụ trong không phận được bảo vệ nghiêm ngặt của đối phương.

Nhiều suy đoán cho rằng, một dây chuyền sản xuất Su-57 thứ hai sẽ được mở trong tương lai, có thể là tại Nhà máy máy bay Irkutsk, nơi đang sản xuất máy bay chiến đấu Su-30SM/SM2.

4 lô S-35 được chuyển giao

Có bốn lô máy bay chiến đấu Su-35 được chuyển giao cho Không quân Nga vào năm 2024, vào các ngày 12/4, ngày 8/5, ngày 12/9 và ngày 11/11. Các máy bay chiến đấu này được sản xuất tại nhà máy hàng không Komsomolsk-on-Amur cùng với Su-57 và tiếp tục đóng vai trò trung tâm trong chiến dịch không quân của Nga tại Ukraine, trong các vai trò từ chiến đấu không đối không đến chế áp phòng không.

Nga đã đẩy nhanh quá trình sản xuất Su-35 kể từ khi xung đột nổ ra, nhằm bổ sung tổn thất trong chiến đấu, thay thế các dòng máy bay chiến đấu thế hệ cũ như Su-27 và thành lập thêm nhiều đơn vị hàng không mới để tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu.

Chi phí vận hành của Su-35 thấp hơn đáng kể so với phiên bản tiền nhiệm thời Chiến tranh Lạnh là Su-27, trong khi chi phí sản xuất cũng chỉ khoảng 17 triệu USD. Su-35 được đánh giá cao nhờ tầm bay xa, mức độ cơ động cao và được trang bị bộ cảm biến lớn trong khi chi phí hoạt động tương đối khiêm tốn, điều này khiến nó trở nên rất hấp dẫn đối với việc mua sắm quy mô lớn.

Việc Nga mua Su-35 có thể giảm trong tương lai gần vì Không quân Iran dự kiến ​​sẽ bắt đầu nhận Su-35 vào năm 2025 và có khả năng đặt hàng tiếp theo sau đó, trong khi các quan chức Indonesia tuyên bố rằng việc mua máy bay vẫn đang được xem xét. Khả năng Triều Tiên mua Su-35 cũng được nêu ra, với các nguồn tin từ Mỹ xác nhận rằng, dự kiến ​​sẽ có một số máy bay chiến đấu được chuyển giao.

Bàn giao 6 lô Su-34 - 6

Không quân Nga mua sắm Su-34 với quy mô lớn hơn nhiều so với bất kỳ loại máy bay chiến đấu nào khác sau thời kỳ Chiến tranh Lạnh. Loại máy bay này được sử dụng tích cực trên chiến trường Ukraine và do đó phải chịu tổn thất đặc biệt cao.

6 lô Su-34 đã được chuyển giao cho Không quân Nga vào năm 2024, cụ thể là vào ngày 5/4, 17/6, 2/9, 9/10, 25/11 và 23/12.

Trước đó, vào tháng 10/2023, Bộ Quốc phòng Nga đã ra chỉ thị mở rộng sản xuất chiếc máy bay này, Bộ trưởng Quốc phòng khi đó là ông Sergei Shoigu đã nhận xét về vai trò của Su-34 trong không quân Nga rằng: "Chiếc máy bay chiến đấu này là ngựa thồ chính” và yêu cầu "cần phải tăng tốc, nhanh chóng sản xuất thêm”. Các máy bay Su-34 được sản xuất vào năm 2024 đều là biến thể Su-34M được cải tiến, đơn đặt hàng đầu tiên được thực hiện vào năm 2020.

Được sản xuất tại Nhà máy máy bay Chkalov ở Novosibirsk, Siberia, Su-34 vẫn tiếp tục được Không quân Nga tin tưởng trong vai trò răn đe hạt nhân và các nhiệm vụ tấn công chiến thuật trên mọi chiến trường từ Trung Đông, Bắc Cực cho đến Tây Thái Bình Dương. Các hoạt động của Su-34 ngày càng thu hút được sự chú ý khi máy bay thường xuyên tiến hành các cuộc ném bom dữ dội vào lực lượng Ukraine và đồng minh phương Tây ở khu vực Kursk của Nga. Khả năng tải trọng ấn tượng cho phép máy bay mang được bom lượn FAB-3000 3.000 kg, cũng như nhiều tổ hợp vũ khí đa dạng bao gồm bom có ​​đầu đạn nhiệt áp.

Chỉ 1 lô Su-30SM2

Một lô Su-30SM2 đã được chuyển giao cho Không quân Nga vào 10/8/2024. Chiếc máy bay này được sản xuất tại Nhà máy máy bay Irkutsk, phần lớn hoạt động sản xuất Su-30 đã được tài trợ bởi nhu cầu xuất khẩu, với các khách hàng như Ấn Độ và Algeria. Su-30SM/SM2 đã đóng một vai trò quan trọng trong xung đột Nga - Ukraine, mặc dù nó thiếu khả năng tác chiến điện tử tiên tiến như Su-34 hoặc Su-35.

Biến thể Su-30SM2 lần đầu tiên đi vào hoạt động năm 2022 đã được cải tiến so với biến thể SM bằng cách tích hợp động cơ AL-41F1S của Su-35, giúp cải thiện đáng kể hiệu suất bay và tầm bay, đồng thời cũng giảm đáng kể nhu cầu bảo dưỡng và kéo dài tuổi thọ.

Su-30SM đã nhận được đơn đặt hàng mới từ Kazakhstan vào năm 2023, trong khi Belarus vẫn đang chờ bàn giao 8 chiếc dự kiến nhận trong năm 2025. Đây có thể là một số đơn đặt hàng nước ngoài cuối cùng cho loại máy bay này vì khách hàng nước ngoài ngày càng bị thu hút bởi Su-57 có năng lực hơn. Nhà máy Irkutsk dự kiến ​​sẽ hiện đại hóa gần 100 máy bay chiến đấu Su-30SM theo tiêu chuẩn Su-30SM2, nhưng tương lai của cơ sở này sau đó vẫn còn chưa chắc chắn.