Phòng 20 chủng vi khuẩn phế cầu bằng vaccine PCV20 công nghệ mới

Vaccine phế cầu 20 (PCV20) công nghệ mới lần đầu tiên có mặt tại Việt Nam sẽ giúp mọi người phòng 20 chủng vi khuẩn phế cầu, chống cả những chủng độc lực cao gây bệnh nặng.

Ngày 26/5, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC công bố ra mắt và triển khai tiêm đầu tiên tại Việt Nam.

Vaccine PCV20 hiện đã được sử dụng tại gần 50 quốc gia trên thế giới, bao gồm các nước phát triển như: Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Australia… cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm tỷ lệ mắc bệnh và tử vong do phế cầu ở người lớn.

Phế cầu khuẩn là tác nhân hàng đầu gây nhiều gánh nặng bệnh tật và tử vong ở trẻ em và người lớn. Phế cầu khuẩn có hơn 100 type huyết thanh gây bệnh đa dạng và phức tạp, khả năng kháng kháng sinh ngày càng nghiêm trọng.

Việc nghiên cứu và đưa vào sử dụng các loại vaccine phế cầu có khả năng bảo vệ, bao phủ nhiều chủng hơn, giảm tỷ lệ đề kháng, lạm dụng kháng sinh trong điều trị đang là xu hướng chung và cấp thiết của y học toàn cầu.

Vaccine phế cầu 20 do Tập đoàn Dược phẩm Pfizer (Mỹ) sản xuất giúp phòng hiệu quả 20 chủng vi khuẩn phế cầu là 1, 3, 4, 5, 6A, 6B, 7F, 8, 9V, 10A, 11A, 12F, 14, 15B, 18C, 19A, 19F, 22F, 23F, 33F gây ra nhiều bệnh phế cầu xâm lấn (viêm phổi nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, nhiễm khuẩn huyết) và các bệnh lý phế cầu không xâm lấn (viêm phổi, viêm tai giữa, viêm xoang…).

Vaccine được sản xuất tại nhà máy sản xuất vaccine hiện đại hàng đầu thế giới tại Bỉ theo công nghệ tiên tiến, được chứng minh khả năng tạo đáp ứng miễn dịch mức độ cao và có hiệu lực bảo vệ lâu dài cho người sử dụng, đồng thời giảm tỷ lệ người lành mang trùng, từ đó giảm khả năng lây lan bệnh trong cộng đồng.

Bác sĩ chuyên khoa I Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC, cho biết, sự đa dạng của các loại vaccine phế cầu phản ánh rõ mức độ phức tạp và nguy hiểm của hệ vi khuẩn phế cầu, là tác nhân gây nhiều bệnh lý nghiêm trọng, khó chẩn đoán và điều trị. Nhưng may mắn là ngày nay, công nghệ nghiên cứu và sản xuất vaccine mới của các hãng dược phẩm đã có những tiến bộ vượt bậc, nhờ đó, chúng ta liên tiếp có thêm nhiều loại vaccine, chống được nhiều chủng phế cầu hơn, hiệu quả bảo vệ cao và an toàn hơn.

Nhờ đó, người dân có thêm nhiều lựa chọn tiêm chủng linh hoạt, phù hợp với độ tuổi, tình trạng sức khỏe, tình trạng miễn dịch và đặc điểm dịch tễ tại từng địa phương.

Hiện tại, vaccine phế cầu 20 được phê duyệt dành cho người lớn từ 18 tuổi trở lên với lịch tiêm một mũi duy nhất, người có nguy cơ cao mắc các bệnh lý do phế cầu sẽ được bác sĩ tư vấn lịch tiêm phù hợp.

Đối với người đã tiêm vaccine phế cầu trước đây (với các loại vaccine bao phủ ít số chủng hơn hoặc vaccine bao phủ nhiều chủng hơn nhưng công nghệ cần tiêm nhắc lại), bác sĩ sẽ xem xét để chỉ định lịch tiêm nối tiếp hoặc tiêm phối hợp để đạt hiệu quả bảo vệ tối ưu nhất.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính có khoảng 1,6 triệu trẻ em và người lớn tử vong do phế cầu trên toàn cầu mỗi năm. Đây cũng là tác nhân gây nhiễm trùng đường hô hấp dưới (LRTI) như viêm tiểu phế quản, viêm phế quản, viêm phổi,... với tỷ lệ tử vong cao nhất.

Theo Nghiên cứu gánh nặng bệnh tật toàn cầu vào năm 2021, ước tính có 97,9 triệu ca nhiễm trùng đường hô hấp dưới do phế cầu và 505.000 ca tử vong, tương đương cứ 1 phút lại có 1 người tử vong. Nguy cơ mắc bệnh phế cầu khuẩn xâm lấn ở người lớn tăng theo tuổi tác và bệnh lý mạn tính đi kèm như: ung thư, tim mạch, đái tháo đường, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính COPD…

Việt Nam đang đối mặt với tình trạng già hóa dân số nhanh chóng, tỷ lệ người trên 50 tuổi và mắc cùng lúc nhiều bệnh lý mạn tính ngày càng gia tăng. Điều này làm tăng nguy cơ nhập viện, biến chứng nặng và tốn kém chi phí điều trị các bệnh lý do phế cầu. Nghiêm trọng hơn, vi khuẩn phế cầu có thể đồng nhiễm cùng nhiều tác nhân gây bệnh hô hấp khác đang lưu hành phức tạp như cúm, Covid-19, virus hợp bào hô hấp (RSV)... khiến nguy cơ tử vong càng tăng cao.

Việc có thêm vaccine phế cầu PCV20 thế hệ mới đã giúp mở rộng phạm vi bảo vệ, hiệu quả phòng bệnh, đặc biệt là công nghệ hiện đại giúp giảm liều tiêm nhắc lại, do đó giảm chi phí tiêm chủng và chi phí khám chữa bệnh do phế cầu gây ra.

Theo bác sĩ Bạch Thị Chính, hiện tại, vaccine phế cầu 20 dành cho người lớn từ 18 tuổi trở lên, trong thời gian sắp tới sẽ tiếp tục mở rộng cơ hội sử dụng cho trẻ em.