Tập trung pha trộn than cấp cho ngành điện

Than là nguồn nhiên liệu chiến lược của ngành điện. Đặc biệt, trong bối cảnh hiện nay, khi nhu cầu điện cho các ngành kinh tế ngày càng gia tăng, nguồn nhiên liệu này ngày càng trở nên cần thiết. Những năm gần đây, Tập đoàn Công nghiệp Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã tăng sản lượng tiêu thụ than hằng năm từ 5-10%, trong khi, nguồn than trong nước không đáp ứng đủ về lượng và chất. Vì vậy, giải pháp pha trộn than giữa than nội địa với than nhập khẩu đã mở ra hướng đi mới, linh hoạt, hiệu quả và bền vững. 

Để phục vụ nhu cầu nội địa, chủ yếu cho ngành điện, TKV đã thực hiện pha trộn các chủng loại than sản xuất trong nước và pha trộn than trong nước với than nhập khẩu để tiêu thụ; đồng thời xây dựng kế hoạch nhập khẩu các loại than phù hợp để pha trộn với nguồn than sản xuất trong nước thành than có chất lượng phù hợp với yêu cầu của thị trường, đặc biệt là các loại than cám 5a.1, 6a.1 cấp cho các nhà máy nhiệt điện của Việt Nam.

Theo đó, Tập đoàn đã chủ động nghiên cứu và triển khai công nghệ pha trộn than giữa than nhập khẩu, chủ yếu từ Úc, Nga, Indonesia với than antraxit trong nước, để tạo ra các chủng loại than có chất lượng phù hợp với công nghệ các nhà máy nhiệt điện. Công nghệ pha trộn không chỉ là việc trộn đều về tỷ lệ, mà đòi hỏi hệ thống đồng bộ từ thiết bị định lượng, hệ thống băng tải, kho chứa phân tầng, đến phần mềm điều hành tự động hóa. Các thông số như nhiệt trị, độ tro, độ ẩm, thành phần lưu huỳnh… được kiểm tra kỹ lưỡng trước - trong - sau pha trộn để đảm bảo sản phẩm đầu ra đồng nhất, phù hợp với thiết kế lò hơi của từng nhà máy điện.

Công ty CP Nhiệt điện Cẩm Phả - TKV là đơn vị sản xuất điện có công suất lớn nhất Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam, hàng năm cấp lên lưới điện quốc gia trên 3,6 tỷ kWh điện. Để sản xuất được sản lượng điện như vậy, mỗi năm, đơn vị này cần trên 2 triệu tấn than để cấp cho 2 tổ máy, 4 lò hơi công suất 150 MW/lò.

Theo ông Vương Đình Đề, Phó Giám đốc Công ty: Nhà máy sử dụng than cám 6B (than xấu) làm nguyên liệu sản xuất. Lò đốt ở nhiệt độ thấp (850°C) để hạn chế sự hình thành NOx trong quá trình đốt nguyên liệu. (NOx được hình thành trong quá trình đốt ở nhiệt trị cao 1200°C). Hàm lượng NOx sinh ra trong quá trình cháy thấp do nhiệt độ buồng lửa thấp, không cần thiết phải lắp đặt thêm thiết bị khử NOx mà vẫn bảo đảm các tiêu chuẩn môi trường.

Công tác pha trộn than của TKV thực hiện theo 2 hình thức cơ bản, đó là pha trộn than ngay tại các đơn vị khối khai thác và tại các nhà máy tuyển. Tại các đơn vị sản xuất, công tác pha trộn than chủ yếu sử dụng máy xúc lật và sàng công nghiệp, cho hiệu quả và sản lượng thấp. Để hiện đại hoá công tác này, TKV đã đầu tư công nghệ pha trộn than hiện đại tại các nhà máy tuyển, trong đó lớn nhất và quy mô nhất là Công ty Tuyển than Cửa Ông - TKV.

Trước đây, với công nghệ cũ, chất lượng pha trộn than cám 6 của phân xưởng Tuyển than 1, Công ty Tuyển than Cửa Ông không đồng đều do không có phần thiết bị điều chỉnh tỷ lệ pha trộn. Mặt khác, sản lượng than cám độ tro cao được cấp cho nhà máy Tuyển than 1 không ổn định, dẫn đến năng suất pha trộn của Phân xưởng giảm, gián đoạn việc cấp than kịp thời cho nhà máy nhiệt điện.

"Từ khi Công ty đưa hệ thống cấp liệu cám độ tro cao phục vụ pha trộn than vào sử dụng, đơn vị đã chủ động điều tiết tỷ lệ than cám đá độ tro cao vào pha trộn, tăng tỉ lệ thu hồi, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ than cám 5, 6 ngày càng tăng của thị trường" - ông Nguyễn Quang Hưng, Phó Giám đốc Công ty cho biết thêm. 

Pha trộn than nhập khẩu với than nguyên khai kéo mỏ cũng là một trong những nhiệm vụ quan trọng đối với Công ty CP Kinh doanh than Cẩm Phả - Vinacomin. 5 tháng đầu năm 2025, đơn vị thực hiện mua than kéo mỏ, than nhập khẩu tăng cao hơn năm ngoái. Than nhập khẩu 5 tháng dự kiến đạt 650.000 tấn, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2024; than sạch mua mỏ 480.000 tấn, tăng 20% so với cùng kỳ; than tiêu thụ khoảng 1.080 nghìn tấn, tăng 10% so với cùng kỳ.

Anh Phạm Xuân Phương, Trưởng phòng Kinh doanh Công ty cho biết: Nhờ đảm bảo nguồn than đầu vào, đơn vị đã tổ chức vận hành tối đa công suất các hệ thống sàng tuyển, pha trộn than trong nước với than nhập khẩu thành các chủng loại than cám 5a.14, 5b.14, 6a.10, 6a.14 giao cho các nhà máy nhiệt điện trong nước, gồm: Nhiệt điện Mông Dương 1, Vũng Áng, Vĩnh Tân 2, Phả Lại, Duyên Hải 1. Dự kiến kết thúc quý II/2025, sản lượng than tiêu thụ của Công ty CP Kinh doanh than Cẩm Phả cho các hộ điện đạt 1,3 triệu tấn, bằng 57% kế hoạch năm, tăng 5% so với cùng kỳ năm 2024. Đây cũng là sản lượng than cấp cho điện cao nhất từ trước đến nay của Công ty.

Kết thúc 4 tháng năm 2025, TKV đã sản xuất trên 14 triệu tấn than nguyên khai, đạt 40% kế hoạch năm và tăng 7% so với cùng kỳ năm trước. Về tiêu thụ, trong 4 tháng, TKV đã bán ra 13 triệu tấn than các loại, đạt 38% kế hoạch năm. Trong đó, lượng than giao cho các hộ tiêu thụ lớn như điện, xi măng, phân bón vẫn giữ ổn định, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Tới đây, TKV sẽ tiếp tục từng bước hiện đại hóa công tác pha trộn than, đầu tư máy móc, công nghệ để điều tiết cho ra sản phẩm đảm bảo theo yêu cầu. Đây là hướng đầu tư cần thiết để phục vụ công tác tiêu thụ than của TKV.