Tháng Hai: Áp lực lạm phát gia tăng do giá cả nhiều mặt hàng "leo thang"

Giá thịt lợn tăng vọt đã góp phần đẩy CPI tháng Hai thêm 0,34%. Đây là tháng thứ 2 liên tiếp giá thịt lợn tăng mạnh do thiếu hụt nguồn cung, gây áp lực lên chi tiêu của người dân và lạm phát.

Thị trường giá cả tháng Hai ghi nhận nhiều biến động, đặc biệt là giá thịt lợn tăng mạnh do thiếu hụt nguồn cung. Điều này cùng với sự tăng giá từ dịch vụ ăn uống ngoài gia đình, nhà ở thuê và giao thông đã đẩy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Hai tăng 0,34% so với tháng Một.

Thông tin trên được Cục Thống kê - Bộ Tài chính công bố ngày 6/3. Báo cáo cũng chỉ ra CPI tháng Hai đã tăng 1,32% so với tháng 12/2024 và 2,91% so với cùng kỳ năm ngoái. Như vậy, CPI bình quân 2 tháng đầu năm đã tăng 3,27% so với cùng kỳ năm trước và lạm phát cơ bản tăng 2,97%.

Thực phẩm tiêu dùng “đắt đỏ” hơn

Bà Nguyễn Thu Oanh, Trưởng Ban Thống kê dịch vụ và giá, Cục Thống kê - Bộ Tài chính nhấn mạnh một trong những yếu tố chính tác động đến CPI tháng Hai là sự tăng giá mạnh của thịt lợn. Giá mặt hàng này đã tăng 1,74% so với tháng trước, chủ yếu do thiếu hụt nguồn cung. Nguyên nhân bắt nguồn từ dịch bệnh cộng thêm hậu quả của cơn bão số 3 năm 2024 khiến nhiều trang trại chưa thể tái đàn. Hơn nữa, việc người chăn nuôi tập trung xuất chuồng vào dịp Tết Nguyên đán cũng góp phần làm giảm nguồn cung sau Tết.

Trên thị trường, giá thịt lợn hơi dao động trong khoảng 72.000-80.000 đồng/kg ở thời điểm cuối tháng. Điều này kéo theo sự tăng giá của các sản phẩm liên quan như mỡ động vật, nội tạng động vật, thịt quay, giò chả và thịt hộp.

Thêm vào đó, các mặt hàng quả tươi và chế biến cũng lên giá 2,01% khi nhu cầu tiêu dùng tăng vào các ngày Rằm tháng Giêng và các lễ, hội truyền thống sau Tết. Mặt hàng thủy sản tươi sống cũng ghi nhận mức tăng 1,18%. Ngược lại, giá của rau tươi, khô và chế biến giảm 2,69% nhờ thời tiết thuận lợi giúp cho nguồn cung được dồi dào.

Ngoài thực phẩm, nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống cũng ghi nhận mức tăng 0,43%, tác động làm CPI chung tăng 0,14 điểm phần trăm. Trong đó, đáng chú ý là sự tăng giá của dịch vụ ăn uống ngoài gia đình (0,75%).

"Nhu cầu tiêu dùng của người dân tăng trong các dịp lễ hội đầu năm, du xuân, họp mặt là nguyên nhân chính đẩy giá dịch vụ ăn uống ngoài gia đình tăng. Cùng với đó, giá nguyên liệu chế biến và chi phí nhân công cao sau kỳ nghỉ Tết cũng góp phần vào sự tăng giá này," bà Oanh giải thích.

Gánh nặng về chi phí nhà ở

Trong tháng, một yếu tố khác tác động không nhỏ đến CPI là sự tăng giá của nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng (0,55%). Trong đó, giá thuê nhà tăng mạnh (0,8%) do nhu cầu của người dân quay lại các khu đô thị học tập và làm việc sau kỳ nghỉ Tết.

Bà Oanh cho biết: “Sau Tết Nguyên đán, lượng lớn người lao động từ các tỉnh trở lại thành phố tìm việc và sinh viên quay lại trường học, dẫn đến nhu cầu thuê nhà tăng hơn. Bên cạnh đó, giá bất động sản ở mức cao khiến nhiều chủ hộ tăng giá thuê để phù hợp với giá trị tài sản."

Thêm vào đó, giá của mặt hàng điện sinh hoạt cũng tăng 0,38% và nước sinh hoạt tăng 0,26% do nhu cầu tiêu dùng lớn lên. Cùng với đó, giá gas tăng 0,56% theo biến động của thị trường quốc tế.

Bà Oanh cho hay giá xăng dầu tăng cũng đẩy chỉ số giá nhóm giao thông tăng 0,63%. Thời điểm này nhu cầu đi lại của người dân vào dịp đầu năm mới đã khiến giá vận tải hành khách bằng đường sắt tăng đột biến 61,99% và giá vận tải hành khách bằng đường hàng không tăng 25%. Hơn nữa, sự phục hồi của ngành du lịch cũng đóng góp vào sự tăng giá của nhóm văn hóa, giải trí và du lịch lên 0,17%.

Giá vàng biến động

Báo cáo từ Cục Thống kê cho biết, giá vàng trong nước biến động cùng chiều với giá vàng thế giới với mức tăng 4,72% trong tháng Hai.

Bà Nguyễn Thu Oanh giải thích các tuyên bố về chính sách thuế của Mỹ dẫn đến lo ngại về chiến tranh thương mại leo thang đã thúc đẩy nhu cầu đầu tư vào vàng như một tài sản an toàn. Cùng với đó, các ngân hàng trung ương tiếp tục mua vàng để đa dạng hóa dự trữ.

Ngược lại, chỉ số giá USD đã giảm 0,06% do lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ giảm và ảnh hưởng từ các chính sách thuế quan và căng thẳng thương mại từ quốc gia này.

Nhìn chung, lạm phát cơ bản tháng Hai đã tăng 0,3% so với tháng Một và tăng 2,87% so với cùng kỳ năm 2024. Trên bình diện đó, lạm phát cơ bản bình quân hai tháng đã tăng 2,97% so với cùng kỳ năm trước và thấp hơn mức CPI bình quân chung (tăng 3,27%).

"Sự khác biệt này chủ yếu do nhóm hàng (lương thực, thực phẩm, điện sinh hoạt và dịch vụ y tế là những yếu tố tác động tăng CPI) được loại trừ trong danh mục tính toán lạm phát cơ bản,” bà Oanh chia sẻ./.