Thúc đẩy thương hiệu Trà hoa vàng Ba Chẽ

Đầu năm 2025, Trà hoa vàng Ba Chẽ của Công ty CP Kinh doanh Lâm sản Đạp Thanh được chứng nhận OCOP 5 sao cấp quốc gia. Đây là niềm tự hào, động lực góp phần phát triển KT-XH cho địa phương. Tuy nhiên, để khai thác được tối đa tiềm năng từ sản phẩm 5 sao này, cần có những chiến lược cụ thể.

Trà hoa vàng vốn được mệnh danh là “vàng xanh”, nổi tiếng với giá trị kinh tế và lợi ích sức khỏe vượt trội. Đây là một loại cây dược liệu quý giá, từ lá, búp đến hoa đều có công dụng riêng đối với sức khỏe. Mặc dù cũng được trồng ở một số địa phương khác như Bắc Kạn, Lạng Sơn, Ninh Bình, Vĩnh Phúc... trà hoa vàng Ba Chẽ vẫn có nét độc đáo riêng biệt. Dấu hiệu dễ nhận thấy nhất là phần lá đài màu tím tía, so với màu xanh thường thấy ở các vùng khác. Nhờ địa hình đồi núi, thảm thực vật phong phú, thổ nhưỡng đặc thù và phương pháp canh tác bền vững, người dân Ba Chẽ đã tạo ra những búp trà tinh túy giàu bản sắc. Trở thành một trong những cây trồng chủ lực nằm trong chiến lược phát triển Ba Chẽ trở thành trung tâm kinh tế lâm nghiệp và dược liệu của tỉnh, trà hoa vàng đã giúp nhiều đồng bào thiểu số ở Ba Chẽ đổi đời. Thương hiệu OCOP Trà hoa vàng Ba Chẽ được nhiều người tiêu dùng trong nước yêu thích, tin tưởng lựa chọn.

Người có công lớn trong hành trình xây dựng thương hiệu Trà hoa vàng Ba Chẽ là ông Nịnh Văn Trắng, Giám đốc Công ty CP Kinh doanh Lâm sản Đạp Thanh. Đầu năm 2023, với sự hỗ trợ nguồn vốn 300 triệu đồng từ chương trình khuyến công quốc gia, ông đã mạnh dạn đầu tư thiết bị máy sấy thăng hoa trị giá 950 triệu đồng. Nhờ đó tối ưu được chi phí nhân công, tăng năng suất sấy hoa và lá của cây trà hoa vàng. Thành phẩm cuối cùng có độ thẩm mỹ cao hơn, được người tiêu dùng đánh giá tốt. Đây cũng là điều khiến ông Nịnh Văn Trắng tự tin hơn khi hoàn thiện hồ sơ gửi Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP cấp Quốc gia xem xét hạng sản phẩm OCOP 5 sao cho Trà hoa vàng Ba Chẽ.

Hiện bông trà hoa vàng sấy loại 1 có giá từ 1,2 triệu đồng/1 lạng; loại 2 là 700.000 đồng/lạng. Bông trà tươi loại 1 có giá bán từ 600.000 đồng/kg. Chính vì giá trị kinh tế cao, nên dòng trà này cũng sở hữu những đặc tính riêng đòi hỏi kỳ công trong thu hái, bảo quản, chế biến. Trồng hơn 2,5ha trà, trong đó khoảng 2/3 diện tích vườn có tuổi đời 7-10 năm, chị Phòng Thị Dân (xã Thanh Sơn, huyện Ba Chẽ), cho biết: Để có được bông hoa trà chất lượng loại 1 thì phải đi hái từ 6 giờ sáng. Nếu vào chính vụ bà con phải hái cả đêm. Vụ thu hoạch trà hoa vàng bắt đầu từ tháng 12 kéo dài đến tháng 3 năm sau. Từ khi trồng loại cây này, người dân chúng tôi có thêm nguồn thu nhập đáng kể.

Việc Trà hoa vàng Ba Chẽ được xếp hạng OCOP 5 sao cấp quốc gia là thành quả sau nhiều năm nỗ lực của chính quyền địa phương và các công ty, HTX trong việc nâng cao giá trị thương mại, hoàn thiện quy trình sản xuất theo tiêu chuẩn quốc tế. Để đạt được chứng nhận này, sản phẩm phải đáp ứng nhiều tiêu chí khắt khe, từ nguồn nguyên liệu sạch, quy trình chế biến an toàn, bao bì mẫu mã đạt chuẩn đến hiệu quả kinh tế và tiềm năng xuất khẩu.

Theo ông Khiếu Anh Tú, Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ, tận dụng thổ nhưỡng thích hợp, thời gian qua huyện Ba Chẽ không ngừng mở rộng diện tích trồng trà hoa vàng hữu cơ với khoảng 160ha, chủ yếu tại xã Đồn Đạc, Đạp Thanh, Thanh Lâm, Thanh Sơn, Nam Sơn và Lương Mông. Đến nay, Ba Chẽ đã triển khai khoảng 10 mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ và được cấp mã vùng trồng trà. Chính quyền địa phương đã chủ động xây dựng chiến lược phát triển, hỗ trợ bà con nâng cao chất lượng sản phẩm. Ngoài ra, Ba Chẽ còn đẩy mạnh quảng bá thương hiệu trà hoa vàng trên các phương tiện truyền thông, hội chợ, sàn thương mại điện tử và thông qua lễ hội trà hoa vàng thường niên.

Đạt chứng nhận OCOP 5 sao quốc gia, Trà hoa vàng Ba Chẽ có cơ hội mở rộng thị trường, đặc biệt là xuất khẩu sang các quốc gia có truyền thống ưa chuộng các sản phẩm trà dược liệu cao cấp như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc và châu Âu. Để tận dụng cơ hội quý này, các HTX và doanh nghiệp cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ trong chế biến, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Ông Nịnh Văn Trắng, Giám đốc Công ty CP Kinh doanh Lâm sản Đạp Thanh, cho biết: Ngay sau khi được công nhận 5 sao cấp quốc gia, chúng tôi đã thay đổi bao bì nhận diện sản phẩm, giữ nguyên giá thành. Thời gian gần đây, đã có thêm một số đơn vị liên hệ để lấy hàng tiêu thụ thị trường trong nước. Tôi cũng chủ động đi học hỏi kinh nghiệm xuất khẩu của các công ty, hợp tác xã trong và ngoài tỉnh có sản phẩm tương tự về trà, dược liệu. Hy vọng trong thời gian sớm nhất sẽ đưa được sản phẩm đến với người tiêu dùng quốc tế. Trước mắt, trong năm nay, chúng tôi vẫn tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến quảng bá như hội chợ OCOP tại các địa phương, sàn thương mại điện tử; Lễ hội trà hoa vàng Ba Chẽ… Chúng tôi nhận thức rõ phải đẩy mạnh tiêu thụ, đa dạng hóa thêm sản phẩm thì mới khuyến khích nhiều người dân tham gia trồng loại cây này, mang lại hiệu quả kinh tế cho địa phương.