‘Thúc’ giải ngân gói 145.000 tỷ đồng cho vay mua nhà ở xã hội

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa có công văn 55/NHNN-TD đề nghị 9 ngân hàng thương mại (NHTM) khẩn trương triển khai gói tín dụng 145.000 tỷ đồng cho vay mua nhà ở xã hội (NƠXH).

Đó là các ngân hàng Agribank; Vietcombank; VietinBank; BIDV; TPBank; Techcombank; VPBank; MB; HDBank.

Đề cập việc triển khai Chương trình cho vay NƠXH, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33/NQ-CP, đại diện NHNN cho biết: Dư nợ cho vay NƠXH sẽ không tính vào room (hạn mức) tín dụng của các ngân hàng.

Thời gian thực hiện chính sách này tối đa đến năm 2030 và doanh số cho vay không vượt quá số tiền mà NHTM đã đăng ký tham gia. Trường hợp NHTM không có nhu cầu thực hiện chính sách này, có văn bản gửi NHNN qua Vụ Tín dụng các ngành kinh tế trước ngày 15/1 để theo dõi, tổng hợp. NHNN yêu cầu định kỳ hàng tháng, các NHTM tiếp tục báo cáo tình hình cho vay đối với khách hàng thuộc Chương trình cho vay NƠXH.

Theo Bộ Xây dựng, qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 644 dự án NƠXH đã được triển khai với quy mô 580.109 căn. Trong đó, số lượng dự án hoàn thành là 96 dự án với quy mô 57.652 căn; số lượng dự án đã khởi công xây dựng là 133 dự án với quy mô 110.217 căn; số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư: 415 dự án với quy mô 412.240 căn.

Về nguồn vốn hỗ trợ 120.000 tỷ đồng (nay là 145.000 tỷ đồng – PV) theo Nghị quyết 33 của Chính phủ, đến nay mới có 36/63 UBND tỉnh có văn bản, công bố dự án đủ điều kiện vay vốn ưu đãi trên Cổng thông tin điện tử. Trong đó, mới có 16 dự án đã được cho vay với tổng mức cam kết cấp tín dụng 4.200 tỷ đồng, dư nợ 1.727 tỷ đồng.

Sau hơn 1 năm triển khai, gói tín dụng trên có tỷ lệ giải ngân rất thấp vì mức lãi vay, điều kiện vay chưa thực sự ưu đãi với người thu nhập thấp ở đô thị, công nhân khu công nghiệp. Đối với người mua nhà, tính tới kết thúc quý III/2024, nguồn vốn 120.000 tỷ đã giải ngân khoảng 150 tỷ đồng cho người mua nhà tại 12 dự án...

Trước đó, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã ban hành Quyết định 2690/QĐ-NHNN/2024 về mức lãi suất áp dụng trong năm 2025 đối với các khoản cho vay hỗ trợ nhà ở của các NHTM. Quyết định có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2025 và thay thế quyết định trước đó. Mức lãi suất này giảm 0,1%/năm so với mức 4,8%/năm trong năm 2024.

Nhằm đẩy mạnh hỗ trợ nguồn vốn đối với việc phát triển NƠXH, Bộ Xây dựng đã trình Chính phủ Dự thảo Nghị quyết về nguồn vốn ưu đãi cho phát triển NƠXH. Theo đó, Bộ đã đề xuất gói vay ưu đãi 100.000 tỷ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, áp dụng trong 5 năm. Gói này nằm trong khoản ngân sách 500.000 tỷ đồng mà Bộ Xây dựng ước tính cần có để thực hiện Đề án Xây dựng 1 triệu căn NƠXH của Chính phủ trong giai đoạn 2021-2030.

Theo dự thảo Nghị quyết, để đảm bảo gói tín dụng 100.000 tỷ đồng được triển khai liên tục và hiệu quả, ngân sách Nhà nước (NSNN) mỗi năm cần bố trí khoảng 16.500 tỷ đồng cho các năm 2025 - 2029 và khoảng 17.500 tỷ đồng cho năm 2030. Chính phủ cần giao cho Bộ Tài chính rà soát, đánh giá khả năng phát hành trái phiếu Chính phủ để có vốn cấp cho Ngân hàng Chính sách Xã hội (NHCSXH). Từ đó, tạo nguồn vốn cho ngân hàng này cho vay mua, thuê mua, xây dựng, cải tạo, sửa chữa NƠXH.

Đề xuất này được Bộ Xây dựng đưa ra trong bối cảnh giá nhà ở nói chung và NƠXH nói riêng đang có dấu hiệu tăng "nóng" ở hầu hết các địa phương, vượt quá khả năng tài chính của đa số người nghèo và người thu nhập thấp. Trong khi đó, các chính sách hỗ trợ tài chính, tín dụng đối với cả chủ đầu tư NƠXH và người mua nhà đều đang gặp khó khăn.