Tổng Bí thư Tô Lâm: Lựa chọn công nghệ phải "đi tắt, đón đầu"

Phát biểu tại phiên họp tổ theo chương trình Kỳ họp bất thường lần thứ chín của Quốc hội, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, lựa chọn công nghệ phải chọn công nghệ hiện đại, tiên tiến, phải "đi tắt, đón đầu", nếu không sẽ tụt hậu so với thế giới. Nếu chỉ lựa chọn công nghệ, máy móc giá rẻ (theo quy định của Luật Đấu thầu) chúng ta sẽ trở thành bãi rác công nghệ.

Tiếp tục chương trình tại Kỳ họp bất thường lần thứ chín, sáng 15-2, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Phát biểu tại phiên thảo luận tổ 1, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã được ban hành cuối năm 2024, nhưng để đi vào cuộc sống không thể chờ đợi sửa đổi các luật liên quan (dự kiến đến cuối năm 2025 mới hoàn thành), khi đó không còn ý nghĩa của tinh thần của Nghị quyết số 57 đã nêu.

Vì vậy, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số chính sách để tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số đã được trình Quốc hội tại Kỳ họp bất thường này.

Tổng Bí thư Tô Lâm phân tích, phạm vi của vấn đề này quá lớn, bởi động đến vấn đề nào của hoạt động khoa học, công nghệ, chuyển đổi số quốc gia cũng có khó khăn do các quy định hiện hành. Đây là bài học cho thấy thể chế là điểm nghẽn, nếu không gỡ được thể chế, thì đường lối, quan điểm của Đảng sẽ không đi vào cuộc sống. Nghị quyết thí điểm của Quốc hội đưa ra cũng vì mục tiêu khẩn trương tháo gỡ những vướng mắc trong hệ thống pháp luật.

Phạm vi của dự thảo nghị quyết chỉ đưa 3 nhóm vấn đề định hướng cần tập trung giải quyết. Nghị quyết cũng không thể quy định hết các vấn đề cụ thể đang vướng mắc. “Điều này cũng thể hiện tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng””, Tổng Bí thư nói.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đề cập tới giá trị và sự cần thiết phát triển khoa học, công nghệ. Theo Tổng Bí thư, thời gian qua, khoa học, công nghệ không phát triển được là do vướng mắc trong hệ thống pháp luật, trong đó có các luật như Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư công, Luật Doanh nghiệp, Luật Sở hữu trí tuệ...

Tổng Bí thư nêu quan điểm, lựa chọn công nghệ phải chọn công nghệ hiện đại, tiên tiến, phải "đi tắt, đón đầu", nếu không sẽ tụt hậu so với thế giới. Nếu chỉ lựa chọn công nghệ, máy móc giá rẻ (theo quy định của Luật Đấu thầu) chúng ta sẽ trở thành bãi rác công nghệ.

Lấy ví dụ về việc miễn thuế, giảm thuế, lại thu được nhiều thuế hơn vì miễn giảm thuế sẽ khuyến khích được phát triển; giảm lãi suất cho vay của ngân hàng, giúp nhiều người được vay, ngân hàng thu được nhiều lãi hơn, Tổng Bí thư Tô Lâm đề nghị nghiên cứu các quy định về khuyến khích như thế nào để phát huy hiệu quả hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, mục tiêu của dự thảo Nghị quyết không chỉ là tháo gỡ vướng mắc, mà là khuyến khích nghiên cứu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Bộ Chính trị đã nhận thấy điều đó và đã có những chủ trương chỉ đạo cụ thể trong Nghị quyết 57.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, dự thảo Nghị quyết của Quốc hội tập trung vào những vấn đề cơ bản, không quy định quá phức tạp. Hệ thống pháp luật sẽ cần tiếp tục sửa đổi, đồng bộ, trước mắt là Luật Khoa học và công nghệ và các luật liên quan.