Xu hướng AI mới trong năm 2025

TS Sam Goundar, giảng viên cấp cao ngành Công nghệ thông tin tại RMIT Việt Nam, nhắc lại một số tranh cãi liên quan đến đạo đức AI tạo sinh. Từ bê bối hình ảnh khiêu dâm giả mạo ca sĩ Taylor Swift, cuộc gọi mạo danh cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đến tình trạng gian lận học thuật bằng AI.

“Đáng lo ngại hơn là các trường hợp chatbot kích động hành vi tự sát, tạo nội dung lạm dụng trẻ em, khuyến khích các vụ ám sát, thuật toán tuyển dụng thiên vị, hay các lỗ hổng bảo mật bị khai thác bởi AI.

Những vấn đề này nhấn mạnh sự cần thiết của hướng tiếp cận lấy con người làm trọng tâm, giảm thiểu lạm dụng AI cũng như bảo vệ lợi ích cá nhân, xã hội”, TS Goundar chia sẻ.

Việt Nam đang là một trong những quốc gia tích cực đổi mới trong lĩnh vực AI. Do đó, đảm bảo phát triển AI một cách đạo đức chiếm vai trò quan trọng, tránh tình trạng thuật toán AI có thành kiến, rủi ro quyền riêng tư và mất niềm tin từ công chúng.

Để phát triển AI theo các nguyên tắc đạo đức, TS Goundar đề xuất một số giải pháp như đầu tư nghiên cứu về đạo đức AI, hợp tác với các trường đại học để đưa ra khung pháp lý triển khai AI có trách nhiệm.

Tiếp theo, cân nhắc lồng ghép đạo đức AI vào chương trình giảng dạy đại học, mở rộng chương trình trang bị kiến thức AI cho lãnh đạo doanh nghiệp, người trong ngành giáo dục và các nhà hoạch định chính sách.

Nâng cao nhận thức cộng đồng cũng là yếu tố quan trọng, giúp cá nhân và doanh nghiệp hiểu rõ tác động của AI với quyền riêng tư. Ngoài ra, có thể khuyến khích áp dụng AI cho mục đích xã hội như y tế, môi trường và giáo dục, thay vì chỉ tập trung lợi nhuận.

Bên cạnh giáo dục và nâng cao nhận thức, khung pháp lý cũng đóng vai trò quan trọng nhằm duy trì phát triển AI trách nhiệm.

Chuyên gia từ RMIT Việt Nam đề xuất một số giải pháp, chẳng hạn như áp dụng quy định chặt chẽ hơn về AI, tiếp cận các mô hình quản trị AI quốc tế, ra mắt chứng nhận AI đạo đức, cũng như xây dựng hệ thống phân loại – kiểm định rủi ro AI để đánh giá, kiểm tra các hệ thống có rủi ro cao.

“Khi đặt mục tiêu trở thành cường quốc AI khu vực vào 2030, thành công của Việt Nam sẽ không chỉ phụ thuộc vào tiến bộ công nghệ mà còn dựa vào các quy định chặt chẽ, đầu tư AI có đạo đức và nhận thức cộng đồng để chống lại các rủi ro tiềm ẩn”, TS Goundar nhấn mạnh.