Cách pha trà giúp loại bỏ kim loại nặng trong nước uống

Các nhà khoa học Mỹ phát hiện quá trình pha trà có thể loại bỏ nhiều kim loại nặng độc hại trong nước uống một cách tự nhiên, chẳng hạn như chì, cadmium và crom.

Mỗi ngày có hơn 5 tỷ tách trà được tiêu thụ trên toàn thế giới, khiến trà trở thành đồ uống phổ biến thứ hai chỉ sau nước. Các nhà khoa học từ lâu đã nghiên cứu tác động của trà xanh và trà đen với sức khỏe, với nhiều bằng chứng cho thấy trà có thể giúp giảm nguy cơ ung thư, đột quỵ và tử vong do bệnh tim mạch.

Tuy nhiên, lý do chính xác khiến trà mang lại những lợi ích này vẫn chưa rõ ràng. Hầu hết các nghiên cứu trước đây cho rằng lợi ích sức khỏe của trà đến từ các hợp chất hóa học có trong lá trà. Tuy nhiên trong nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí ACS Food and Science Technology vào tháng 2/2025, các nhà khoa học tại Đại học Northwestern (Mỹ) phát hiện quá trình pha trà đóng vai trò quan trọng.

Nhóm nghiên cứu mua nhiều loại trà khác nhau, gồm trà đen, trà xanh, trà hoa cúc, trà ô long, trà bạch mẫu đơn và trà rooibos. Sau khi pha trà theo cách thông thường, họ kiểm tra khả năng trung hòa ion kim loại nặng trong nước với nồng độ khác nhau, rồi so sánh với nước không pha trà.

Kết quả cho thấy, một tách trà pha theo cách thông thường – ngâm một túi trà trong nước nóng từ 3 đến 5 phút – có thể loại bỏ khoảng 15% lượng chì trong nước với nồng độ chì lên đến 10 phần triệu.

Các hợp chất trong lá trà liên kết hóa học với ion kim loại nặng, khiến chúng bám vào lá trà và bị loại bỏ ra khỏi nước. Mặc dù không có nồng độ chì nào được coi là an toàn trong nước uống công cộng, Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ đặt ra giới hạn có thể áp dụng là 15 phần tỷ. Quá trình pha trà cũng giúp giảm nồng độ các ion kim loại khác, bao gồm cả crom và cadmium.

Nhiều yếu tố khác cũng ảnh hưởng đến hiệu quả loại bỏ kim loại nặng, ví dụ như chất liệu túi trà. Túi trà làm từ cotton (sợi bông) và nylon gần như không hấp thụ được chất ô nhiễm, trong khi túi làm từ cellulose mang lại hiệu quả cao nhất.

Ngoài ra, loại trà và mức độ xay mịn cũng đóng một vai trò quan trọng, trong đó lá trà đen nghiền mịn mang lại hiệu quả cao nhất. Cùng với trà đen, trà xanh và trà bạch mẫu đơn có khả năng giảm nồng độ ion chì tốt hơn so với trà ô long, trà rooibos và trà hoa cúc.

Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất chính là thời gian hãm trà. Thời gian hãm trà càng lâu thì càng loại bỏ được nhiều kim loại nặng.

"Nếu chỉ pha trà trong vài giây, hiệu quả lọc kim loại sẽ rất thấp. Nhưng nếu hãm trà lâu hơn, thậm chí để qua đêm như trà đá, phần lớn hoặc gần như toàn bộ kim loại nặng trong nước có thể bị loại bỏ", Benjamin Shindel, thành viên của nhóm nghiên cứu, cho biết.

Dù phát hiện này đầy hứa hẹn, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý một số hạn chế. Đầu tiên, ở những khu vực có hệ thống nước sạch tốt, nồng độ kim loại nặng thường không đủ cao để việc uống trà mang lại lợi ích đáng kể. Thứ hai, nếu xảy ra khủng hoảng ô nhiễm nước, trà không thể là giải pháp toàn diện để khắc phục vấn đề.

Tuy nhiên, thói quen uống trà vẫn là sự lựa chọn tốt đối với sức khỏe.

"Nếu mọi người trong cộng đồng uống thêm một tách trà mỗi ngày, có thể theo thời gian, chúng ta sẽ thấy tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến phơi nhiễm kim loại nặng giảm đi", Shindel nhận định. "Điều này cũng giúp giải thích tại sao các khu vực có mức tiêu thụ trà cao hơn lại có tỷ lệ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ thấp hơn so với những nơi ít uống trà".