Địa phương không quy định thêm điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất

Ông Mai Thành Tâm (Long An) hỏi, nếu địa phương vận dụng Khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 không cho phép hộ gia đình chưa từng sở hữu đất ở chuyển đổi một phần thửa đất nông nghiệp đang ở sang đất ở thì có vi phạm quyền sở hữu nơi ở, nhà ở hợp pháp của công dân được quy định trong Hiến pháp 2013 hay không?

Theo phản ánh của ông Tâm, Hiến pháp năm 2013 có quy định rõ các quyền của công dân Việt Nam, trong đó có quyền có nơi ở hợp pháp, quyền sở hữu về nhà ở.

Tuy nhiên trên thực tế, có rất nhiều hộ gia đình chỉ được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nông nghiệp mà không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở. Những hộ dân không có đất ở phải xây nhà trên đất nông nghiệp, như vậy là vi phạm Luật Đất đai vì sử dụng đất không đúng mục đích (chưa có được nơi ở hợp pháp).

Để có được nơi ở hợp pháp, người dân phải làm đơn xin chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, nhưng Khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 lại quy định: "Căn cứ cho phép chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trong khu dân cư, đất nông nghiệp trong cùng thửa đất có đất ở sang đất ở hoặc chuyển mục đích sử dụng các loại đất phi nông nghiệp không phải là đất ở sang đất ở đối với hộ gia đình, cá nhân là quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt".

Như vậy, nếu như hộ gia đình ở khu vực mà quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch chung hoặc quy hoạch phân khu theo quy định của pháp luật về quy hoạch đô thị đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt không được chuyển mục đích từ đất nông nghiệp lên đất ở thì vĩnh viễn người dân không được quyền sử dụng đất ở hay nói khác hơn là không được quyền có nơi ở hợp pháp, không được quyền sở hữu nhà ở hợp pháp như Hiến pháp đã quy định.

Ông Tâm hỏi, nếu chính quyền địa phương vận dụng Khoản 5 Điều 116 Luật Đất đai 2024 không cho phép hộ gia đình chưa từng sở hữu đất ở chuyển đổi một phần thửa đất nông nghiệp đang ở sang đất ở thì có vi phạm quyền sở hữu nơi ở, nhà ở hợp pháp của công dân được quy định trong Hiến pháp 2013 hay không?

Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời vấn đề này như sau:

Tại Khoản 7 Điều 43 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP ngày 30/7/2024 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai, Chính phủ giao trách nhiệm cho UBND cấp tỉnh:

"Điều 43. Quản lý, khai thác quỹ đất ngắn hạn

7. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định cụ thể trình tự, thủ tục cho thuê quỹ đất ngắn hạn tại địa phương".

Khoản 6 Điều 14 Nghị định số 102/2024/NĐ-CP, Chính phủ giao trách nhiệm cho UBND cấp tỉnh:

"6. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành quy chế phối hợp thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn giữa Trung tâm phát triển quỹ đất cấp tỉnh, Trung tâm phát triển quỹ đất cấp huyện với cơ quan có chức năng quản lý đất đai, cơ quan tài chính và cơ quan, đơn vị khác có liên quan ở địa phương theo nguyên tắc quy định tại Khoản 6 Điều 13 Nghị định này".

Đề nghị khi ban hành các nội dung được giao tại Nghị định số 102/2024/NĐ-CP phải thực hiện theo các trình tự, thủ tục giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất đã được quy định tại Luật Đất đai và Nghị định số 102/2024/NĐ-CP của Chính phủ; không quy định thêm các thành phần hồ sơ, điều kiện, thời gian thực hiện đối với các thủ tục hành chính đã được quy định.