Loại thực phẩm làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết

Thực phẩm siêu chế biến nhiều chất béo, muối và đường có thể làm tăng nguy cơ ung thư ruột kết bằng cách thúc đẩy tình trạng viêm mạn tính ở ruột. Phát hiện này là lời cảnh báo cho mọi người trước xu hướng lạm dụng thực phẩm siêu chế biến.

1. Vì sao thực phẩm siêu chế biến có thể gây ung thư?

Nhóm thực phẩm siêu chế biến chủ yếu bao gồm bánh ngọt, pizza, xúc xích, thức ăn đóng hộp, ngũ cốc ăn sáng, tất cả các loại nước ngọt… được tạo ra bằng cách sử dụng các phương pháp công nghiệp để bơm đầy chất béo, tinh bột, đường, muối và dầu hydro hóa không lành mạnh.

Hiểu một cách đơn giản, thực phẩm đã qua chế biến là những thực phẩm đã bị thay đổi so với trạng thái tự nhiên của chúng bằng nhiều cách như: rửa, đóng hộp, đông lạnh hay thêm nguyên liệu. Thực phẩm siêu chế biến còn tiến xa hơn một bước, nghĩa là chúng được làm chủ yếu từ các chất chiết xuất từ thực phẩm, ví dụ như chất béo, tinh bột, đường bổ sung và chất béo hydro hóa.

Thực phẩm siêu chế biến thường được thêm nhiều hóa chất (chất tạo màu, chất tạo ngọt, chất bảo quản và chất nhũ hóa). Quá trình này giúp thực phẩm có hạn sử dụng lâu hơn, tiện lợi hơn và hương vị cũng dễ ăn hơn.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ăn nhiều thực phẩm chế biến sẵn có nguy cơ cao hơn dẫn đến tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đau tim, đột quỵ và tử vong sớm.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng phát hiện thực phẩm siêu chế biến có thể làm tăng nguy cơ ung thư vì chúng chứa nhiều thành phần không có lợi cho sức khỏe, bao gồm chất phụ gia, chất bảo quản, đường, muối, chất béo không lành mạnh và các hợp chất sinh ra trong quá trình chế biến.

2. Thực phẩm siêu chế biến gây ung thư ruột kết như thế nào?

Trong một nghiên cứu mới, các khối u ruột kết lấy từ những người có chế độ ăn uống kém có mức chất sinh hóa gây viêm cao hơn cũng như mức chất làm giảm viêm và thúc đẩy quá trình chữa lành thấp hơn.

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã phân tích 162 mẫu ung thư ruột kết lấy từ những bệnh nhân ung thư ruột kết được điều trị tại Bệnh viện Đa khoa Tampa ở Florida.

Kết quả cho thấy chế độ ăn uống có thể ảnh hưởng đến mức độ hóa chất trong cơ thể có tác dụng chống lại hoặc thúc đẩy ung thư ruột kết.

Cụ thể, các nhà nghiên cứu cho biết, thực phẩm lành mạnh chưa qua chế biến như cua, cá hồi, cá bơn, rau bina, cải Brussels và các loại thịt nạc có xu hướng làm tăng mức độ hóa chất ức chế viêm.

Nhà nghiên cứu Ganesh Halade, Phó Giáo sư tại Viện Tim mạch thuộc Đại học Nam Florida giải thích: "Cơ thể chúng ta được thiết kế để chủ động giải quyết tình trạng viêm thông qua các hợp chất lipid (chất béo) hoạt tính sinh học có nguồn gốc từ chất béo lành mạnh mà chúng ta tiêu thụ như quả bơ.

Lipid hoạt tính sinh học là những phân tử rất nhỏ có nguồn gốc từ thực phẩm chúng ta ăn và nếu các phân tử này có nguồn gốc từ thực phẩm chế biến, chúng sẽ trực tiếp làm mất cân bằng hệ thống miễn dịch và gây ra tình trạng viêm mạn tính".

Phân tích rõ hơn, Giáo sư Timothy Yeatman tại Khoa Y của Đại học Nam Florida cho biết: "Người ta đều biết rằng những bệnh nhân có chế độ ăn uống không lành mạnh sẽ bị viêm nhiễm nhiều hơn trong cơ thể. Chúng ta hiện thấy tình trạng viêm này trong chính các khối u đại tràng và ung thư giống như một vết thương mạn tính không thể lành lại. Nếu cơ thể bạn sống nhờ vào thực phẩm siêu chế biến hàng ngày, khả năng chữa lành vết thương đó sẽ giảm do tình trạng viêm và ức chế hệ thống miễn dịch, cuối cùng cho phép ung thư phát triển".

Những kết quả này ủng hộ một phương pháp mới, tự nhiên để phòng ngừa ung thư. Đây là một bước quan trọng hướng tới việc giải quyết tình trạng viêm mạn tính và ngăn ngừa bệnh tật trước khi chúng bắt đầu.

3. Mẹo cắt giảm thực phẩm siêu chế biến trong chế độ ăn hằng ngày

Thay vì cố gắng ngay lập tức loại bỏ những thực phẩm này, chúng ta nên bắt đầu bằng những thay đổi nhỏ và dần dần loại bỏ thực phẩm siêu chế biến khỏi chế độ ăn uống hằng ngày bằng cách:

• Ưu tiên lựa chọn thực phẩm tươi sống và chế biến tối thiểu.
• Tập trung vào thực phẩm nguyên chất, tăng cường ăn rau xanh và trái cây tươi, uống nước lọc thay vì đồ uống có đường, chọn sữa chua nguyên chất thay vì các sản phẩm khác có thêm hương vị.
• Lên kế hoạch trước các bữa ăn trong tuần sẽ giúp bạn có cái nhìn tổng quan về những gì mình sẽ ăn và đảm bảo đủ nguyên liệu tươi sống để nấu ăn.
• Tự nấu ăn tại nhà giúp kiểm soát được nguyên liệu và cách chế biến món ăn, từ đó tránh được các chất phụ gia không cần thiết.
• Lưu ý đọc kỹ thành phần của thực phẩm trước khi mua. Tránh các sản phẩm có quá nhiều thành phần, đặc biệt là các chất phụ gia, đường, muối và chất béo không lành mạnh.